Cô bạn lớp Anh và sáng kiến từ nỗi lo sau những ngày lũ
Sau mỗi cơn lũ là lúc bà con lại bắt đầu bước vào công cuộc khắc phục những hậu quả do thiên tai. Đó đều là khoảng thời gian rất khó khăn khi không chỉ nhà cửa, tài sản mà còn có cả sinh mạng bị lũ dữ cuốn đi. Thấu hiểu nỗi lo đó, cô bạn Nông Phương Anh, học sinh lớp 12 Anh, đã nghiên cứu và cho ra đời “Hệ thống cảm biến cảnh báo lũ quét và sạt lở đất SAVE.AI”.
Hệ thống SAVE.AI được kỳ vọng sẽ giúp cho người dân nhờ các cảnh báo sớm, ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) để dự báo thiên tai dựa trên dữ liệu cảm biến, từ đó nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng tránh thiên tai. Hơn thế nữa, đây cũng là trợ thủ đắc lực cho phía chính quyền trong công tác ứng phó khẩn cấp.
Hệ thống gồm cảm biến đa chức năng đo đồng thời độ ẩm đất, rung chấn, lượng mưa và áp lực nước ngầm. Tất cả được tích hợp trong một hộp nhỏ, chống nước, chống bụi, hoạt động bằng pin và năng lượng mặt trời. Cô bạn đặt mục tiêu đây sẽ là một hệ thống nhỏ gọn, phù hợp với điều kiện tự nhiên và con người miền núi.
Chia sẻ về dự án của mình, Phương Anh cho biết: “Quá trình làm sản phẩm, mình được thầy cô, nhà trường và chính quyền hỗ trợ rất nhiều. Mình hy vọng một ngày nào đó, hệ thống này sẽ được lắp đặt ở nhiều bản làng góp phần tích cực vào việc cảnh báo sớm thiên tai, nhằm bảo vệ tài sản và tính mạng của người dân”.
Nói về những khó khăn trong quá trình hình thành phát minh của mình, nữ sinh kể: “Địa hình hiểm trở, thời tiết khiến việc lắp đặt và kiểm tra gian nan hơn, ảnh hưởng đến tín hiệu truyền sóng cũng như cảm biến của sản phẩm. Bên cạnh đó, những dữ liệu dài hạn để huấn luyện AI còn hạn chế, buộc phải kết hợp dữ liệu mô phỏng”.
Có thể nói, dự án của Phương Anh đã góp phần rất lớn trong việc phòng, chống bão lũ và đảm bảo an toàn cho tính mạng cũng như tài sản của người dân. Tất cả đều xuất phát từ lòng yêu thương, sự thấu cảm của bạn đối với bà con đồng bào mình.
Nam sinh 15 tuổi với khát vọng “mang non nước quê hương ra biển lớn”
Đó chính là quyết tâm của bạn Nguyễn Bảo Sơn, học sinh lớp 10 Anh 1. Là một “thần dân” lớp Anh nhưng Sơn lại có niềm đam mê với hai môn lịch sử và địa lý. Chính tình yêu môn học đã nuôi dưỡng và ươm mầm cho lòng yêu thiên nhiên, quê hương nơi Sơn sinh sống. Và rồi dự án “Mô hình địa tầng Trái đất và giới thiệu Công viên địa chất UNESCO Non nước Cao Bằng” đã đạt giải Nhất cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 21 cùng Huy chương Vàng - Nhà sáng chế trẻ Việt Nam 2025. Đây là lần đầu tiên toàn tỉnh Cao Bằng có một đại diện chinh phục được danh hiệu “Nhà sáng chế trẻ”.
Một điểm đặc biệt trong dự án này giúp cậu bạn vượt mặt các đối thủ và thu hút được ban giám khảo cuộc thi chính là từ ý tưởng tạo nên sản phẩm. Thay vì sử dụng những công cụ hiện đại hay AI, Sơn lại làm ra mô hình hoàn toàn thủ công từ chính đất nặn, khủng long đồ chơi cũ và những vật liệu tái chế. Những nguyên liệu tưởng chừng rất đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều thông điệp sâu sắc.
“Mình muốn chứng minh rằng, công nghệ không nhất thiết phải đắt tiền mới là công nghệ tốt. Một mô hình từ vật liệu tái chế, giá rẻ nhưng giúp học sinh vùng sâu vùng xa hiểu được lịch sử hàng trăm triệu năm của Trái Đất, thì giá trị của nó không thua kém gì những cỗ máy hiện đại”, Bảo Sơn chia sẻ.
Với Sơn, sự sáng tạo trong những ý tưởng, phát minh hay sáng chế cũng là một cách để kể lên những câu chuyện nhân văn, ý nghĩa. Bạn mong muốn những người bạn vùng cao đều cùng nhau vươn lên, cùng nhau phát triển và làm rạng danh quê hương Cao Bằng và đất nước Việt Nam của mình. Cậu bạn cũng khẳng định một cách quyết tâm: “Dự án tiếp theo của mình chắc chắn vẫn gắn với Cao Bằng, để cùng các bạn miền núi vươn lên và bảo vệ quê hương”.
