Ngày 18/8, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) cho biết, tại đây vừa tiếp nhận một nữ công nhân ngành may mặc trong tình trạng thuyên tắc phổi cấp nguy kịch. Biến chứng tim mạch hiếm gặp được bác sĩ nhận định xuất phát từ việc sử dụng thuốc tránh thai kéo dài.
Bất ngờ nguy kịch lúc nửa đêm
Các bác sĩ cho biết, bệnh nhân là chị N.T.H. (45 tuổi) có tiền sử uống thuốc tránh thai phối hợp (28 viên) liên tục suốt hơn 10 năm qua. Tối nhập viện, khi đang sinh hoạt bình thường, chị đột ngột khó thở dữ dội, tức ngực và choáng váng. Người nhà lập tức đưa đi cấp cứu.
Tại khoa Cấp cứu, các bác sĩ ghi nhận bệnh nhân tụt huyết áp, dấu hiệu sốc nặng. Điện tâm đồ và siêu âm tim gợi ý tình trạng quá tải cấp tính tim phải – dấu hiệu điển hình của thuyên tắc phổi cấp nặng. Bệnh nhân nhanh chóng được chuyển vào khoa Hồi sức tích cực và Chống độc.
Sau hội chẩn, các bác sĩ xác định, người bệnh bị sốc tắc nghẽn do thuyên tắc phổi do huyết khối. Yếu tố nguy cơ nổi bật dẫn tới tình trạng trên chính là việc dùng thuốc tránh thai phối hợp lâu năm, kết hợp đặc thù công việc ngồi nhiều bên máy may khiến dòng máu tĩnh mạch ứ trệ.
Các bác sĩ đã quyết định dùng thuốc tiêu sợi huyết để làm tan cục máu đông trong động mạch phổi. Sau 1 giờ truyền, bệnh nhân có dấu hiệu cải thiện, tỉnh táo, hết khó thở, huyết áp ổn định, tim hồi phục tốt hơn. Hiện chị đã tự thở, không cần thuốc vận mạch, tiếp tục duy trì thuốc kháng đông và được theo dõi sát.
Thủ phạm là thuốc tránh thai
Theo các bác sĩ, thuốc tránh thai phối hợp (chứa estrogen và progestin) là một trong những phương pháp tránh thai phổ biến. Tuy nhiên, estrogen có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi, đặc biệt ở phụ nữ dùng lâu dài, béo phì, hút thuốc hoặc có bệnh tim mạch nền.
Hiện nay, thuốc tránh thai là lựa chọn tiện lợi đối với chị em phụ nữ để chủ động không mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, các bác sĩ cảnh báo loại thuốc này tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe nếu sử dụng trong thời gian dài. Các chuyên gia khuyến cáo, việc chọn phương pháp tránh thai phải được cá thể hoá và có sự tư vấn từ bác sĩ sản phụ khoa. Những phụ nữ có nguy cơ huyết khối không nên dùng thuốc chứa estrogen kéo dài.
Theo các bác sĩ, ngoài thuốc tránh thai phối hợp, hiện có nhiều biện pháp an toàn khác như thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (dạng viên, que cấy, vòng nội tiết), vòng tránh thai, bao cao su, tiêm progestin hoặc triệt sản. Các lựa chọn này ít gây ảnh hưởng đến hệ đông máu, phù hợp cho phụ nữ có bệnh nền tim mạch hoặc nguy cơ huyết khối.
Để tránh những biến chứng không mong muốn có thể xảy ra, bác sĩ khuyến cáo chị em phụ nữ cần khám thai định kỳ, tầm soát yếu tố nguy cơ trước khi dùng thuốc nội tiết. Tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc tránh thai trong nhiều năm mà không có chỉ định. Mỗi cơ địa khác nhau, nên áp dụng phương pháp tránh thai phù hợp.