Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện chỉ thị của Ban Bí thư về "Nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản”.
Báo cáo tại hội nghị, ông Tống Văn Thanh - Vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - cho biết trong giai đoạn 2004-2024, ngành xuất bản Việt Nam có bước phát triển vượt bậc về quy mô và số lượng xuất bản phẩm. Số lượng xuất bản phẩm tăng trưởng ổn định, từ 17.800 đầu sách (206 triệu bản) năm 2004 lên tới hơn 51.000 xuất bản phẩm (597 triệu bản) năm 2024. Bình quân đầu người đạt 5,9 bản/năm, gấp hơn 2 lần so cách đây 20 năm.
Trung bình mỗi năm, ngành xuất bản đạt doanh thu từ 3.500-4.000 tỷ đồng. Năm 2024, tổng doanh thu toàn ngành đạt hơn 4.500 tỷ đồng.
Tuy nhiên, hoạt động xuất bản bộc lộ không ít tồn tại và hạn chế như tỷ lệ sách/người thấp so với khu vực và thế giới. Trong cơ cấu 6,1 bản sách/người/năm đạt được vào năm 2022, khoảng 70% là sách giáo khoa và sách tham khảo, trong khi ở các nước phát triển con số này chỉ khoảng 30%. Điều này cho thấy việc thúc đẩy hành vi đọc sách để tiếp cận tri thức một cách tự nhiên vẫn còn hạn chế.
Bên cạnh đó, tình trạng sách in giả, sách in lậu diễn biến phức tạp, khá nghiêm trọng, chưa có giải pháp khắc phục triệt để, là một trong những thách thức lớn của ngành xuất bản. Vấn nạn này vẫn tiếp tục hoành hành do lợi nhuận mang lại từ sách in lậu, sách in giả lớn, trong khi chế tài xử lý vi phạm còn thiếu, chưa đủ mạnh và chưa đủ sức răn đe.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định các ấn phẩm xuất bản đã phục vụ hiệu quả cho nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời chăm lo văn hóa đọc cho nhân dân. Nhiều công trình, bộ sách quan trọng được dịch ra nhiều thứ tiếng, được bạn bè quốc tế đánh giá cao.
Tuy nhiên, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cũng thẳng thắn chỉ rõ những khó khăn, thách thức đang đặt ra đối với lĩnh vực xuất bản, như phải đối diện với cơ chế thị trường đầy cạnh tranh, sự bùng nổ của Internet và mạng xã hội.
Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị cần quan tâm xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, đặc biệt khi chuyển đổi chính quyền địa phương 2 cấp phải phục vụ nhân dân tốt hơn, đa dạng hóa mô hình thư viện, tủ sách, cả truyền thống và điện tử, để phục vụ nhân dân tốt hơn.
Ông Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định dù trong bất cứ hoàn cảnh khó khăn nào, hoạt động xuất bản vẫn phải giữ vững bản chất nhân văn, tính định hướng chính trị tư tưởng, đồng thời không ngừng sáng tạo, hiện đại hóa để trở thành ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn.
