Ngoài báo chí trong nước, phiên toà còn có đông đảo các phóng viên thuộc các hãng thông tấn nước ngoài tham dự.
Phiên toà đã diễn ra trong bối cảnh trật tự và những người dự khán đều tuân thủ đúng qui định và hướng dẫn của lực lượng cảnh sát hỗ trợ bảo vệ tư pháp.
Các nhân chứng và người có nghĩa vụ liên quan được toà triệu tập đều có mặt đầy đủ. Thành phần luật sư bào chữa, duy nhất chỉ có luật sư Trịnh Vĩnh Phúc (Đoàn luật sư tỉnh Cà Mau) tham dự bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho thân chủ là bị cáo Nguyễn Bắc Truyển.
Sắc màu ma quỷ của cái gọi là tổ chức “Đảng dân chủ nhân dân”
Sau phần Hội đồng xét xử (HĐXX) kiểm tra lý lịch ba bị cáo. Công tố viên Đổ Ngọc Oánh (Viện KSND TPHCM) công báo cáo trạng buộc tội các bị cáo.
Theo đó, Lê Nguyên Sang (SN 1959, bí danh Nguyễn Hoàng Long, quê Đà Nẵng), hành nghề bác sĩ đã thông qua “Điện thư câu lạc bộ dân chủ” do Đỗ Công Thành (Việt kiều Mỹ, tức Trần Nam) lập ra trên Internet để kết nối với Thành.
 |
| Lê Nguyên Sang |
Từ đó, bị cáo này nhận lời tham gia của cái gọi là “Đảng dân chủ nhân dân”. Bước đầu Lê Nguyên Sang đã viết bài có nội dung nói xấu Nhà nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và gửi cho Thành thông qua địa chỉ email: hoangthiban…@yahoo.com, để tên này phát tán trên Internet.
Kế đến, tổ chức của nhóm này đã gửi Tuyên ngôn gồm 9 điểm về cho Lê Nguyên Sang và phong bị cáo này giữ chức vụ Bí thư thành bộ.
Từ hải ngoại, Thành đã chỉ đạo cho Sang in ấn khoảng 1.600 tờ rơi truyền đơn mang đến hộp thư chết mà chúng mặc định sẵn, rồi từ đó Thành chỉ đạo cho Huỳnh Nguyên Đạo cùng Nguyễn Hải Hoàng (chưa xác định được lai lịch) đến lấy với âm mưu mang đi rải trong khu vực nội thành TPHCM và một số nơi ở các tỉnh thành Đà Nẵng, Bình Định…
Khi tổ chức này bị lực lượng an ninh lật mặt, tại nơi trú ngụ của Lê Nguyên Sang, cơ quan điều tra (Phòng An ninh điều tra CA TPHCM) đã thu giữ được các tang vật chứng minh hành vi phạm tội của Sang như: 01 bàn cắt, 01 bình sơn xịt (Sang dùng để vẽ ký hiệu số 4 gạch chéo vở một số nơi với ẩn ý đòi xoá bỏ điều 4 của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam),…
 |
| Nguyễn Bắc Truyển |
Nguyễn Bắc Truyển (SN 1968, bí danh Minh Chính, quê Bến Tre).
Tuy đang là giám đốc Cty TNHH Việt Thịnh Phát (trụ sở tại quận Phú Nhuận, TPHCM) nhưng từ tháng 9/2005, nhận được email của một người có bí danh là Sơn Nguyễn (cơ quan điều tra xác định là Nguyễn Công Thành) mời tham gia tổ chức “đảng dân chủ nhân dân”.
Sau khi tìm hiểu các tài liệu của tổ chức này, Truyển nhận lời tham gia. Ở tổ chức này, Truyển được phân công là Bí thư thành bộ phụ trách khu vực Sài Gòn và được Thành gửi truyền đơn với nội dung nói xấu, xuyên tạc Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Tờ truyền đơn này được Truyển ký tên dưới bí danh Minh Chính. Mặt khác, Truyển còn soạn thảo bức thư gửi một đồng chí lãnh đạo của TPHCM thời bấy giờ với lời lẽ khiêu khích…
Càng nghiêm trọng hơn, ông chủ doanh nghiệp này còn nhờ bạn là Nguyễn Sỹ Tuấn vẽ tranh biếm hoạ có hàm ý nói xấu Nhà nước Việt Nam.
 |
| Huỳnh Nguyên Đạo |
Huỳnh Nguyên Đạo (SN 1968, quê Quảng Nam, bị danh Huỳnh Tự Dân). Cũng là giám đốc Cty TNHH liên hiệp Huỳnh (có trụ sở hoạt động tại TPHCM), song Đạo cũng bị Đỗ Công Thành lôi kép vào tổ chức của y.
Ở tổ chức của nhóm Thành, Đạo được phân công với vai trò Thành uỷ viên phụ trách Tuyên vận.
Theo chỉ đạo của Thành, Đạo đã viết nhiều bài mang nội dung xấu gửi cho Thành để phát tán trên mạng, đồng thời cũng nhận chỉ đạo của Thành, bị cáo này đã đến hộp thư chết để lấy 400 tờ truyền đơn của Lê Nguyên Sang gửi, mang đi rải và dán ở 33 điểm tại các quận 3, Tân Bình, Phú Nhuận và Bình Thạnh.
Lời nhận tội muộn màng
Trả lời thẩm vấn của HĐXX, cả ba bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội của mình.
Lê Nguyên Sang thì cho rằng do bức xúc vì việc không được nhập hộ khẩu và cũng như việc vướng vào vòng kiện tụng của việc tranh chấp đất đai nên bị cáo này đã nhận lời tham gia tổ chức của Đỗ Công Thành.
 |
| Báo chí trong và ngoài nước có mặt để theo dõi phiên tòa xét xử. Ảnh: Trân Nguyên. |
Sang cho rằng: “Khi tham gia không biết đó là hành vi phạm tội hình sự, khi bị cơ quan điều tra phát hiện bắt giam mới biết đó là hành vi phạm tội”.
Nguyễn Bắc Truyển mặc dù nhận tội nhưng vẫn biểu hiện thái độ cố chấp của kẻ lỡ sa chân vào cái tổ chức mà Đỗ Công Thành đã dựng lên. Truyển khai vì sa sút lòng tin nên mới quyết định tham vào tổ chức của Thành với hy vọng có một tương lai …sáng hơn (!).
Tuy nhiên, Truyển cũng thừa nhận, khi tham gia vào tổ chức này, cả cơ ngơi của doanh nghiệp đều mất trắng cùng với sự “xáo trộn” của gia đình. Bị cáo này tâm tư: “Khi thụ hết án mà HĐXX phạt, tôi sẽ liên lạc với Đỗ Công Thành để …rút ra khỏi tổ chức. Vì biết rằng hành vi của mình là lầm được lạc lối…”.
Truyển còn khai, khi được giao nhiệm vụ phát triển cơ sở của tổ chức tại trên địa bàn TPHCM, bị cáo này rất sợ vì điều kiện mời gọi các đối tượng tham gia được tổ chức này đặt ra rất cao như: đòi hỏi phải có trình độ học vấn, đã qua đào tạo về bằng cấp chính trị… (!), do đó, Truyển đã không thực hiện vấn đề này.
Trước toà Huỳnh Nguyên Đạo trông như một kẻ lơ ngơ khác hẳn với một con người được giao nhiệm vụ "Thành uỷ viên phụ trách Tuyên vận" trong cái tổ chức gọi là “đảng dân chủ nhân dân”.
Lối diễn đạt trước Toà cho thấy, Đạo chỉ là nạn nhân của tổ chức mà nhóm Đỗ Công Thành lập ra và “chụp mũ” cho Đạo bằng vai trò nghe rất “oách” nhưng chính bị cáo này cũng không hiểu là gì.
Đạo thừa nhận lời tường trình của mình tại cơ quan điều tra khi một vị Hội thẩm trong HĐXX trích đọc: "Do vô tình tôi đã bị cuốn hút theo tổ chức “đảng dân chủ nhân dân” …và tôi đã có những hành động cực đoan và tiêu cực của mình”.
 |
| Những người thân tiễn các bị cáo về trại giam. Ảnh: Trân Nguyên. |
Sau phần thẩm vấn của HĐXX, luật sư Trịnh Vĩnh Phúc đã hỏi Nguyễn Bắc Truyển trên cơ sở nhằm tìm kiếm những tình tiết giảm nhẹ cho thân chủ của ông…
Cuối giờ buổi sáng, HĐXX đã tuyên phạt Lê Nguyên Sang 5 năm tù; Nguyễn Bắc Truyển 4 năm tù và Huỳnh Nguyên Đạo 3 năm tù giam. Tuyên tịch thu toàn bộ tang vật của các bị cáo. Các bị cáo sẽ bị địa phương (nơi cư ngụ của các bị cáo) quản thúc 2 năm sau khi thụ hết án tù.
