Hiểm họa đối với sức khỏe cộng đồng
Trường hợp trên được TS.BS Lê Thị Thu Hương, Trưởng Khoa Nội Hô Hấp – Bệnh viện Nhân dân Gia Định, chia sẻ tại buổi họp báo “Nâng cao nhận thức phòng ngừa phế cầu khuẩn – Vì một Việt Nam khỏe mạnh” do Hội Hen – Dị ứng – Miễn dịch Lâm sàng TP.HCM phối hợp cùng Pfizer Việt Nam tổ chức ngày 24/8.
“Người bệnh nhập viện trong tình trạng suy hô hấp, viêm phổi nặng, kết quả xét nghiệm xác định nguyên nhân do phế cầu. Điều đáng lo là bệnh nhân vốn có bệnh nền, nên việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Đây không phải ca hiếm gặp, mà là gánh nặng chúng tôi thường xuyên đối mặt tại bệnh viện” - BS Thu Hương nhấn mạnh.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là nguyên nhân gây ra khoảng 1,6 triệu ca tử vong toàn cầu mỗi năm. Đây là tác nhân phổ biến nhất gây viêm phổi – căn bệnh đứng hàng đầu về tỷ lệ tử vong, đặc biệt ở người cao tuổi và trẻ nhỏ.
Không chỉ gây viêm phổi, vi khuẩn này còn có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nặng nề khác như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa, viêm xoang. Những ca bệnh xâm lấn thường diễn tiến nhanh, dễ gây biến chứng và tử vong.
PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan – Chủ tịch Hội Hen – Dị ứng – Miễn dịch Lâm sàng TP.HCM, nhận định: “Phế cầu khuẩn có khả năng kháng kháng sinh cao, trong khi nhiều người bệnh tự ý dùng thuốc hoặc đến viện muộn. Điều này làm tăng nguy cơ tử vong và tạo áp lực lớn cho hệ thống y tế. Nhận thức cộng đồng về mối nguy hiểm của phế cầu còn hạn chế, dẫn đến việc phòng bệnh chưa được coi trọng đúng mức”.
Chuyên gia khuyến cáo phòng ngừa
Ở góc độ dịch tễ, PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa – Chủ nhiệm bộ môn khoa học y sinh, Viện Pasteur TP.HCM, cảnh báo: “Phế cầu khuẩn có thể cư trú âm thầm ở đường hô hấp, lây truyền qua giọt bắn khi ho, hắt hơi. Trong điều kiện đông đúc, khả năng lây lan rất cao. Người có hệ miễn dịch yếu, người già, trẻ nhỏ hoặc bệnh nhân mạn tính là nhóm dễ bị tấn công nhất. Nếu không có biện pháp kiểm soát, đây sẽ là mối đe dọa lớn cho sức khỏe cộng đồng”.
Theo các chuyên gia, biện pháp quan trọng nhất hiện nay là tiêm vắc xin phòng phế cầu khuẩn. Vắc xin đã được triển khai ở nhiều quốc gia, mang lại hiệu quả giảm rõ rệt tỷ lệ mắc và tử vong. Tại Việt Nam, tuy vắc xin đã có mặt nhưng tỷ lệ bao phủ còn thấp.
BS Thu Hương khuyến nghị: “Người lớn tuổi, trẻ nhỏ và bệnh nhân có bệnh nền nên tiêm vắc xin sớm. Đây là cách bảo vệ an toàn và hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, cần duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, tránh hút thuốc lá, kiểm soát tốt các bệnh mạn tính để giảm nguy cơ mắc bệnh”.
PGS Lan cũng nhấn mạnh thêm: “Nâng cao nhận thức của cộng đồng về phế cầu khuẩn có vai trò then chốt trong việc phòng tránh nguy cơ nhiễm bệnh và giảm tử vong. Mỗi cá nhân cần hiểu rằng phòng ngừa không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giảm gánh nặng cho gia đình và hệ thống y tế”.
Giải pháp phòng ngừa bệnh phế cầu khuẩn
Phế cầu khuẩn có thể gây viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết nguy hiểm. Các chuyên gia khuyến cáo cộng đồng cần tiêm vắc xin phòng phế cầu khuẩn cho trẻ nhỏ, người già và bệnh nhân có bệnh nền. Giữ vệ sinh cá nhân, che miệng khi ho, hắt hơi, hạn chế tiếp xúc gần khi đang có triệu chứng đường hô hấp. Dinh dưỡng hợp lý, luyện tập thể thao, tránh thuốc lá để tăng sức đề kháng. Khám sức khỏe định kỳ, điều trị ổn định bệnh mạn tính để giảm biến chứng khi nhiễm phế cầu.
