Viên đá chống say rượu, lừa dối và siết cổ: Bí ẩn trang sức quý tộc thất lạc gần Lâu đài Kolno

Một món trang sức thời Trung cổ tinh xảo được tìm thấy gần lâu đài đổ nát ở Ba Lan đang gây chấn động giới khảo cổ. Là thạch anh tím nạm bạc – từng được tin có thể bảo vệ khỏi say rượu, phản bội và... siết cổ – vật phẩm này hé lộ câu chuyện bí ẩn về một chủ nhân quyền quý
Một viên thạch anh tím được gắn trên bạc đã được phát hiện trong hào nước của một lâu đài ở Ba Lan. (Ảnh: Lech Marek; CC BY 4.0 )

Lech Marek, nhà khảo cổ học tại Đại học Wrocław ở Ba Lan, chia sẻ: "Tôi tin rằng vật phẩm này ban đầu là một phần của một chiếc trâm cài hoặc ít có khả năng hơn là một chiếc vương miện. Điều này khiến nó trở nên độc đáo trong bối cảnh định cư thời trung cổ".

Trang sức thời Trung cổ thường được tìm thấy trong các kho báu hoặc trong lăng mộ, Marek và Beata Miazga, nhà khảo cổ học khác tại Đại học Wrocław, viết trong một nghiên cứu được công bố trực tuyến trên tạp chí Antiquity. Tuy nhiên, họ viết rằng món đồ này được phát hiện trong một tình huống "thường ngày" hơn, có lẽ đã bị ai đó đánh mất khi đi đến hoặc rời khỏi Lâu đài Kolno .

Lâu đài Kolno được xây dựng vào đầu thế kỷ 13, ban đầu là một pháo đài và cung điện của công tước, đồng thời cũng là trạm hải quan kiểm soát việc vận chuyển gỗ. Chủ sở hữu ban đầu, Công tước Bolesław III xứ Brzeg, cuối cùng đã bán bất động sản này cho một số hiệp sĩ giàu có.

Năm 1443, Lâu đài Kolno bị thiêu rụi trong cuộc nội chiến ở Silesia. Năm 2010, Marek và nhóm của ông bắt đầu khai quật khảo cổ tại lâu đài đổ nát, phát hiện ra các hiện vật quân sự, vật dụng kỵ binh và đồ gốm đặc trưng của thế kỷ 14 và 15.

Sử dụng phương pháp phân tích quang phổ Raman, đo ánh sáng phát ra từ tia laser bắn phá một chất để xác định thành phần phân tử của nó, loại đá quý này được xác định là thạch anh tím, và phân tích huỳnh quang tia X cho thấy các bộ phận kim loại là bạc và mạ lửa, bao gồm một lượng lớn thủy ngân, Marek và Miazga viết trong nghiên cứu.

Marek cho biết: "Do ý nghĩa biểu tượng, tính sẵn có và tính thẩm mỹ, thạch anh tím rất được ưa chuộng vào thời trung cổ".

Thạch anh tím có thể bảo vệ người đeo nó khỏi say rượu, nọc độc, lừa dối

Các nhà nghiên cứu viết rằng văn hóa dân gian thời Trung cổ cho rằng thạch anh tím có thể bảo vệ người đeo khỏi say rượu, nọc độc, bệnh gút, ác mộng, phản bội, lừa dối, giam cầm, mù lòa, mê hoặc và siết cổ, và chúng cũng có thể tượng trưng cho đức tin, sự khiêm tốn và sự tử vì đạo.

Marek cho biết: "Trong trò chơi biểu tượng thời trung cổ tinh vi, việc lựa chọn đá quý làm đồ trang sức luôn có lý do sâu xa hơn" và "nếu một loại đá quý được cho là có sức mạnh siêu nhiên, giá trị của nó sẽ tăng nhanh chóng".

Không rõ ai đã đánh mất viên đá quý bán quý này hoặc họ đã đánh mất nó như thế nào, nhưng các nhà nghiên cứu không nghi ngờ gì rằng người đó đã sống một cuộc sống quý tộc.