Hội thảo có sự tham gia của hơn 150 đại biểu là đại diện các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia, hiệp hội ngành nghề và doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Phát biểu tại hội thảo, ông Vương Quốc Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng - cho biết, tỉnh có diện tích gieo trồng lúa lớn đứng thứ 5 trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long với diện tích canh tác trên 140.000 ha. Cơ cấu sản xuất chuyên canh 2 - 3 vụ/năm, diện tích gieo trồng hằng năm khoảng 330.000 ha, với sản lượng trên 2,1 triệu tấn/năm.
 |
| Ông Vương Quốc Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng phát biểu tại hội thảo |
Trong những năm gần đây, tỉnh đã có chủ trương đẩy mạnh cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, thích ứng biến đổi khí hậu. Ngành lúa gạo được xác định là một trong những sản phẩm chủ lực của tỉnh. Đặc biệt, ngành lúa gạo từng bước đi vào chất lượng và hiệu quả kinh tế cao, tăng thu nhập cho người trồng lúa.
“Điểm nổi bật là tỉ lệ lúa đặc sản, lúa chất lượng cao chiếm trên 54%. Riêng giống lúa ST24 và ST25 chiếm trên 18% và được xếp hạng "Gạo ngon nhất thế giới" qua các kỳ dự thi quốc tế. Năm 2024, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 7,07%, kim ngạch xuất khẩu khoảng 1,8 tỷ USD, trong đó sản lượng gạo xuất khẩu trên 1,2 triệu tấn, giá trị xuất khẩu gạo ước tính đạt 789 triệu USD, tăng 92% so với năm 2023.
 |
| Các diễn giả tham gia thảo luận về một số vấn đề liên quan đến việc canh tác và xuất khẩu gạo |
Theo ông Nam, hiện nay áp lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế ngày càng lớn đối với ngành lúa gạo và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam. Nhiều nước trong khu vực có lợi thế về lúa gạo cũng đang dần mở cửa trở lại sau một thời gian hạn chế xuất khẩu. Thị hiếu người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến sản phẩm lúa gạo ngon, nhiều dinh dưỡng, an toàn cho sức khỏe mà còn yêu cầu sản xuất ra hạt gạo phải thân thiện với môi trường. Điều đó cho thấy ngành lúa gạo của Việt Nam đang đứng trước thử thách và cơ hội đan xen.
“Sự ra đời của Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030 là bước ngoặt mới, là nền tảng mở đường cho sự phát triển ngành hàng lúa gạo Việt Nam giai đoạn mới”, ông Nam nhấn mạnh.
 |
| Sản lượng của Sóc Trăng đạt trên 2,1 triệu tấn/năm. Ảnh: Nhật Huy |
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo 11 tháng đầu năm 2024 của Việt Nam đạt gần 8,5 triệu tấn với giá trị 5,31 tỷ USD, tăng 10,6% về khối lượng và tăng 22,4% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023. Giá gạo xuất khẩu bình quân 11 tháng đầu năm 2024 ước đạt 627,9 USD/tấn, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm 2023, cao nhất từ trước đến nay.
Không chỉ tăng về khối lượng và giá trị, trong những năm gần đây, cơ cấu gạo của Việt Nam liên tục thay đổi theo hướng tăng tỉ trọng gạo chất lượng cao, giá trị cao và giảm loại gạo phẩm cấp thấp. Hạt gạo Việt không chỉ đảm bảo an ninh lương thực quốc gia mà còn vang danh trên thị trường quốc tế. Việt Nam đã trở thành một trong những cường quốc xuất khẩu gạo hàng đầu trên thế giới cả về lượng và chất. Tại cuộc thi gạo ngon nhất thế giới, liên tục trong các năm qua gạo Việt đều lọt vào top 3, trong đó gạo ST25 đã 2 lần trở thành loại gạo ngon nhất thế giới.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa xây dựng được thương hiệu gạo quốc gia có sự nhận biết rộng rãi, cũng như thiếu vắng các thương hiệu gạo của doanh nghiệp trên kệ bán lẻ thế giới. Khi nói đến gạo Việt, người tiêu dùng vẫn chưa hình dung ra cụ thể đó là loại gạo cụ thể nào. Trong khi Thái Lan có gạo Thai Hom Mali, Ấn Độ và Pakistan có Basmati Rice, Nhật Bản có gạo Japonica, Ý có gạo Arborio Rice, hay Mỹ có gạo Gạo Calrose… Cần chọn loại gạo nào, phải làm gì để đưa thương hiệu gạo quốc gia của Việt Nam trở nên quen thuộc và trở thành lựa chọn hàng đầu cho người tiêu dùng trên khắp thế giới, đó vừa là ước mơ, vừa là nhiệm vụ của các cơ quan quản lý, địa phương, các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng trong giai đoạn hiện nay.
Tại hội thảo, các chuyên gia kinh tế, nhà quản lý, đại diện chính quyền địa phương, công ty, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu lúa gạo, trong và ngoài nước đã có những tham luận, thảo luận đóng góp nhiều ý kiến, kinh nghiệm chia sẻ nhằm đưa ra các giải pháp hướng tới xây dựng thương hiệu quốc gia cho gạo Việt.
