Khoa Nhiễm B BVBệnh nhiệt đới (TPHCM) vừa tiếp nhận nam bệnh nhân NTT (70 tuổi, Bình Thuận) bịbệnh sốt mò - triệu chứng sốt gây ra do con mò (giống con rận) cắn. Sau hơn mộttuần điều trị, bệnh nhân đã ổn, hết sốt, tuy nhiên vẫn còn đau đầu nên tiếp tụcđược theo dõi.
BV địa phương bó tay
Theo gia đình, bệnhnhân T. bị sốt cao ba ngày liên tục. BV địa phương chẩn đoán ông bị viêm ruột,nhiễm trùng máu và điều trị đến ba ngày vẫn không thuyên giảm. Sau đó gia đìnhxin chuyển vào BV Bệnh nhiệt đới TPHCM.
Qua khám lâmsàng, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân có thể sốt cao là do côn trùng, mà cụ thểlà con mò cắn. Kiểm tra người bệnh nhân, bác sĩ phát hiện có một vết cắn to ởvùng bẹn.
Bệnh nhân T. chobiết mình đi làm rẫy nhưng bị con mò cắn lúc nào thì không hề hay biết, chỗ cắncũng không thấy ngứa cho đến khi bác sĩ khám người mới biết.
TS. BS Trần PhủMạnh Siêu, Phó Giám đốc BV Nguyễn Trãi, chuyên gia về ký sinh trùng, cho biết bệnhsốt mò thường xảy ra vào mùa mưa, nóng ẩm. Ở miền Bắc bệnh xảy ra từ tháng 5 đếntháng 10. Ở miền Nam bệnh xảy ra quanh năm nhưng vẫn cao nhất vào mùa mưa.
Bệnh xuất hiệncác ca lẻ tẻ, rải rác thành từng ổ nhỏ ở từng khu vực.Bệnh sốt mò lưu hành ởvùng châu Á-Thái Bình Dương. Hằng năm có khoảng một triệu người mắc bệnh.
Suy đa cơ quan rồi tử vong
Cũng theo BSSiêu, bệnh sốt mò có thể nặng ngay từ tuần đầu của bệnh với biểu hiện viêm phổi,suy hô hấp. Hầu hết bệnh thường nặng từ tuần thứ hai với biểu hiện ở nhiều cơquan và phủ tạng như hô hấp, tuần hoàn, thần kinh. Bệnh nhân tử vong thường dosuy đa cơ quan, trong đó suy hô hấp cấp là nguyên nhân hàng đầu. Tỉ lệ tử vongcủa sốt mò khi không điều trị kháng sinh là 50-60%.
Theo BS Siêu, thờigian ủ bệnh 6-21 ngày. Bệnh khởi phát đột ngột hoặc bán cấp với biểu hiện mệt mỏi,sốt nhẹ, nhức đầu. Sau đó sốt cao liên tục, nhiệt độ có thể lên tới 40oC.Sốt đi kèm với nhức đầu, nhức mỏi cơ toàn thân, đau sau hố mắt.
Khám thấy có vếtloét ngoài da, nhất là vùng bẹn, vùng da non, có thể có phát ban, sưng hạch, cótổn thương ở các cơ quan nội tạng. Hạch tại chỗ vết loét thường sưng to, kèm vớilách và gan to ngay sau khi vết loét xuất hiện khoảng một tuần…
Phát ban xuất hiệnvào cuối tuần thứ nhất của bệnh. Ban xuất hiện đầu tiên ở thân, sau đó lan rakhắp toàn thân, tồn tại khoảng 4-5 ngày. Ngoài ra còn có triệu chứng phù mặt,chân tay, sợ ánh sáng… Ngoài ra, bệnh nhân còn mắc các bệnh lý như viêm phế quản,viêm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp, hạ huyết áp, loạn nhịp tim, viêm màng não…Bệnh nhân có các dấu hiệu như mê sảng, vật vã, tinh thần chậm chạp, hôn mê, cogiật, rối loạn cảm giác, run chân tay, giảm thính lực...
Bôi hóa chất diệt côn trùng lênvùng da hở
Trunggian truyền bệnh sốt mò là ấu trùng mò Leptotrombidium akamushi vàLeptotrombidium deliense. Ấu trùng mò thường sống ở các bụi cây, bụi cỏ ẩm,trong các hang đá có các loài gặm nhấm (chủ yếu là chuột), thỏ, các loài chimhoặc gia súc (chó, heo, gà)...
Người sốngtrong vùng có bệnh sốt mò cần áp dụng những biện pháp chống ấu trùng mò đốtnhư mặc quần áo kín, quần áo có ngâm tẩm các hóa chất chống côn trùng nhưbenzyl benzoat, bôi các hóa chất xua côn trùng lên các vùng da hở.
BS Siêucho biết bệnh sốt mò rất khó đoán, thường nhầm với bệnh khác, đến khi phát hiệnra thì đã muộn. Bởi vậy quan trọng là phát hiện bệnh sớm. Hiện nay, bệnh nhânsốt mò được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu, ngoài ra cần được điều trị hỗtrợ như bù nước và điện giải, hạ nhiệt, nhất là khi bệnh nhân sốt cao kéodài.
Theo Duy Tính
