Ngày 18/10, tại Học viện Cán bộ TPHCM, Thành ủy TPHCM tổ chức Hội nghị tổng kết 50 năm văn học, nghệ thuật TPHCM sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 - 30/4/2025).
Đến dự hội nghị có: Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Lê Quốc Phong; Phó ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Trần Thanh Lâm; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông.
Thay mặt lãnh đạo TPHCM phát biểu tại chương trình, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang trân trọng cám ơn sự đóng góp của tất cả những văn nghệ sĩ thành phố trong tiến trình phát triển của nền văn hóa nghệ thuật thành phố 50 năm qua, đóng góp vào sự phát triển chung để thành phố có được vị thế như ngày hôm nay.
Tư duy mới đối với việc mới, việc khó
Nhà văn Trầm Hương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM - chia sẻ, những người cầm bút góp phần bồi đắp tâm hồn bằng sự thầm lặng của họ. Họ thường đứng phía sau cánh gà và sự đãi ngộ của xã hội dành cho họ cũng rất khiêm tốn. Tuy nhiên, đội ngũ này vẫn nhiệt huyết và vẫn kiên trì với những mục đích của mình dù những tác phẩm tâm huyết không đủ trang trải cuộc sống.
“TPHCM này là một di tích lịch sử khổng lồ, từng góc phố, con đường có bao nhiêu người đã nằm xuống. Những di tích đó lộ thiên và ở đâu cũng thấy những anh hùng liệt sĩ, ở đâu cũng thấy sức nặng của quá khứ và khiến mình thấy mắc nợ. Bởi vậy chúng ta cần sống tử tế, sống cho mơ ước của những người nằm xuống”, nữ nhà văn bày tỏ.
Nhà văn Trầm Hương mong lãnh đạo thành phố có cơ chế cho những người cầm bút tâm huyết thông qua các đặt hàng. Bà nói đội ngũ cầm bút không cần được cấp một vài trăm triệu hay bao nhiêu tỷ đồng mà cần một lộ trình và khi họ ra đời một tác phẩm thì được tạo điều kiện để tác phẩm lan tỏa sâu rộng đến với công chúng. Đồng thời thành phố cần có chiến lược để giới thiệu những câu chuyện, những tác phẩm có giá trị đến với đồng bào, độc giả.
Trao đổi với các nghệ sỹ, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang nhìn nhận có thực tế tác phẩm làm ra không nuôi sống tác giả và đại đa số những văn nghệ sĩ có khi phải làm thêm những việc khác để sống được. Điều này lãnh đạo thành phố hiểu được nhưng cơ chế thì cũng rất ràng buộc, rất khó. “Bên Tây có những nhà văn, diễn viên nổi tiếng thì triệu phú đô la là chuyện bình thường nhưng Việt Nam hiếm có”, ông nói và nhắc đến một vài hiện tượng như Đào, phở và piano, Mưa đỏ, Địa đạo gần đây do điện ảnh nước nhà sản xuất hay phim Hẻm cụt của Trấn Thành.
Với ý kiến mong nhà nước có đặt hàng dành cho giới văn nghệ sĩ, ông Trần Lưu Quang đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao lưu ý việc này, đồng thời cũng cần chắt lọc, chọn cách để sự đặt hàng công bằng với mọi người để hài hòa, để mọi người đều vui.
Ông Quang cũng góp ý, các nhà văn cần đổi mới cách tiếp cận độc giả của mình. Theo đó, cần làm sao để độc giả khi đụng tới điện thoại thì sách nói của các nhà văn sẽ hiện ra. Bởi theo ông, đây là xu hướng của thế giới. “Chúng ta phải tư duy làm sao để sản phẩm, cái đau đáu, tấm lòng của mình đến với mọi người gần hơn, dễ hơn và đặc biệt là phù hợp xu thế hiện nay. Nghĩa là chúng ta cần có tư duy mới đối với việc mới, việc khó”, Bí thư Thành ủy TPHCM trao đổi và gợi mở với show “Anh trai say hi” nếu có anh trai nào đó hát trên nền nhạc của đàn bầu thì hình ảnh đàn bầu đó không cần phải quảng cáo.
Không được bằng lòng với những gì mình có
Nghệ sĩ cải lương gạo cội Lệ Thủy mong lãnh đạo quan tâm đến bộ môn này nhiều hơn nữa bởi lĩnh vực nghệ thuật này “sắp chết”.
Trao đổi về giải pháp “cứu” hiện trạng này, ông Trần Lưu Quang cho rằng cần cố gắng gìn giữ theo hướng nó là một di sản, có thể là một nhà hát sáng đèn hằng đêm hoặc một tuần vài hôm. Ông mong đội ngũ những người quản lý cố gắng gìn giữ, làm cho nó thật sự hấp dẫn và hay. “Làm được như vậy thì sẽ sống được”, ông nói.
Người đứng đầu Đảng bộ TPHCM cũng đề nghị lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao xem Nhà hát Trần Hữu Trang còn thiếu gì đó để đề xuất thêm bên cạnh đơn vị phải nỗ lực tự thân.
Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc truyền được cảm hứng cho văn nghệ sĩ trẻ của thành phố. Ông cũng cho rằng không nên bằng lòng với những cái mình làm được. “Giờ đây thành phố đã to hơn, là vị trí số 1, đầu tàu. Để xứng với danh xưng đó - thành phố mang tên Bác Hồ vĩ đại - thì không được phép bằng lòng với những gì mình có. Xu thế phát triển buộc chúng ta không được dừng lại”, ông nói.
