Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam công bố vở xiếc - cải lương Trần Nhân Tông. Vở diễn được thực hiện nhân kỷ niệm 717 năm Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (1308-2025).
Thông tin về vở diễn vào chiều 17/12, đạo diễn, NSND Tống Toàn Thắng - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam - cho biết Trần Nhân Tông là tác phẩm nghệ thuật quy mô lớn, đánh dấu lần kết hợp thứ 3 của nghệ thuật xiếc và cải lương.
Trên cơ sở rút kinh nghiệm từ các dự án trước, ê-kíp sáng tạo lần này đã lồng ghép hai loại hình một cách nhuần nhuyễn, để các tiết mục xiếc không tách rời mà đóng vai trò minh họa, bổ trợ và làm giàu cảm xúc cho mạch tự sự của vở diễn.
Tác phẩm tái hiện trọn vẹn và sinh động cuộc đời Đức Vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông từ khi sinh ra, trưởng thành, lên ngôi Hoàng đế, lãnh đạo quân dân Đại Việt chiến thắng giặc Nguyên - Mông, đến hành trình nhường ngôi, xuất gia tu hành và trở thành Đệ nhất Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
NSND Tống Toàn Thắng khẳng định dù vở diễn Trần Nhân Tông phác họa cả cuộc đời vị Vua này nhưng ê-kíp sáng tạo của vở luôn cố gắng gói gọn, cô đọng nhất các diễn biến trong cuộc đời vị vua anh minh này.
"Sau buổi tổng duyệt, ê-kíp đã có những trao đổi mạnh mẽ để rút ngắn thời lượng vở diễn. Cuối cùng vở diễn có tổng thời lượng là 95 phút. Đây được coi là kỳ tích với một vở cải lương, bởi hiếm một vở cải lương có thời lượng ngắn như vậy", NSND Tống Toàn Thắng nêu.
NSND Tống Toàn Thắng cũng bày tỏ niềm vui khi vở diễn nhận được sự đón nhận tích cực từ đông đảo khán giả cũng như những đánh giá cao của Hội đồng nghệ thuật, đặc biệt ở tinh thần mạnh mẽ, sáng tạo trong cách tiếp cận và tìm kiếm khán giả trong giai đoạn mới.
Theo ông, việc mở rộng đối tượng công chúng, hướng tới tính đại chúng là điều cần thiết, bởi chỉ khi có khán giả, sân khấu mới có thể lan tỏa thông điệp nhân văn và giá trị giáo dục của tác phẩm.
NSND Triệu Trung Kiên - Phó Giám đốc Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam - cho biết với vở diễn Trần Nhân Tông, ê-kíp sáng tạo đặt tiêu chí giải trí và thu hút khán giả lên hàng đầu.
"Tác phẩm không còn tuân thủ chặt chẽ các quy phạm sân khấu cổ điển mà hướng tới sự dễ hiểu, dễ xem, nhịp nhanh, ngắn gọn, trực quan, nhưng vẫn truyền tải trọn vẹn thông điệp. Ngôn ngữ xiếc được khai thác như hình thể, cải lương giữ vai trò tự sự, ca ít nhưng đúng lúc, đúng chỗ, được chắt lọc kỹ lưỡng, tạo lớp lang rõ ràng. Không gian dàn dựng vừa phải, không chạy theo đại cảnh hay sự bề thế, mà lựa chọn hình thức gọn gàng, phù hợp sản phẩm du lịch, để các loại hình nghệ thuật cùng hòa quyện, kể chung một câu chuyện", NSND Triệu Trung Kiên cho biết.
Ê-kíp cũng nhấn mạnh việc lựa chọn sân khấu vuông thay vì sân khấu tròn truyền thống của xiếc là một chủ ý nhằm tận dụng tốt hơn hệ thống âm thanh, ánh sáng và công nghệ trình chiếu hiện đại, qua đó nâng cao hiệu quả thị giác và tính giải trí.
Trên sân khấu vuông, ê-kíp huy động nhiều tiết mục trên cao và đa tầng không gian, từ hoạt cảnh Trần Nhân Tông ra đời kết hợp đu dây trên cao, hoạt cảnh đánh giặc kết hợp nhào lộn và cầu bật, đến không gian chợ quê được thể hiện bằng các tiết mục thăng bằng trên con lăn.
Hệ thống bục và đế sân khấu được thiết kế di chuyển linh hoạt, kết hợp màn hình LED trình chiếu, cảnh trí và mỹ thuật sân khấu, tạo nên không gian đa chiều, trong đó mỗi màn diễn là không gian nghệ thuật khác nhau.
Vở diễn Trần Nhân Tông được xem là bước khởi đầu cho định hướng phát triển các vở diễn xiếc - sân khấu tổng hợp quy mô lớn, mở ra khả năng ứng dụng sâu hơn các công nghệ như 3D Mapping, hologram trong tương lai.
