Trước đó, Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị ban hành ngày 9/9/2025 đã xác định rõ yêu cầu phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện, đồng thời xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp về chi phí vận chuyển cấp cứu cho các nhóm đối tượng chính sách xã hội.
“Tuyến phản ứng đầu tiên” của y tế hiện đại
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia nhấn mạnh, cấp cứu ngoại viện chính là “tuyến phản ứng đầu tiên” của hệ thống y tế hiện đại. Khi chuỗi cấp cứu vận hành thông suốt, số người được cứu sống tăng rõ rệt, hậu quả từ tai nạn, thảm họa hay bệnh lí cấp tính được giảm thiểu đáng kể.
Tuy nhiên, hệ thống hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế: khung pháp lí chưa đầy đủ, năng lực điều phối giữa các địa phương chưa đồng đều, nhân lực chuyên sâu còn thiếu, phương tiện và thiết bị chưa đáp ứng, nhiều trung tâm 115 mới chỉ phục vụ được một phần nhỏ nhu cầu của người dân.
“Trong bối cảnh tai nạn giao thông, thiên tai, thảm họa, bệnh tim mạch cấp tính, đột quỵ và biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, cấp cứu ngoại viện cần được nâng chuẩn toàn diện, không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là trách nhiệm chính trị, nhân đạo, nhằm bảo đảm quyền được cứu sống của mỗi người dân”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.
Nâng cấp thành Đề án cấp cứu ngoại viện quốc gia
Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, Bộ Y tế đang xây dựng Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025 - 2030, đồng thời phối hợp Bộ Công an và các đơn vị liên quan triển khai trung tâm tiếp nhận và điều phối thông tin khẩn cấp quốc gia, bảo đảm chỉ huy thống nhất, rút ngắn thời gian phản ứng, tránh “điểm mù” trong các tình huống đa tác nhân.
Đề án tập trung vào các định hướng: hoàn thiện thể chế, cơ chế điều phối liên ngành; chuẩn hóa toàn bộ quy trình phản ứng nhanh; xác lập chuẩn năng lực tuyến đầu, chuẩn thời gian từ xuất xe - tiếp cận - xử trí - vận chuyển - bàn giao.
Ngoài ra, đề án cũng chú trọng đào tạo nhân lực cấp cứu chuyên biệt (paramedic), phổ cập kĩ năng sơ cấp cứu trong cộng đồng; đầu tư hạ tầng, ứng dụng công nghệ số, bản đồ định vị, hồ sơ y tế điện tử, trí tuệ nhân tạo trong phân loại và cảnh báo khẩn cấp.
Cơ chế tài chính được thiết kế đa nguồn, từ ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế, hợp tác công - tư đến trách nhiệm xã hội doanh nghiệp, đảm bảo công bằng trong tiếp cận dịch vụ cho mọi người dân.
TS. Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia cho biết ngày 15/9, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 282 về Chương trình hành động triển khai Nghị quyết 72. Theo đó, đề án ban đầu do Bộ Y tế xây dựng được nâng cấp thành Đề án cấp quốc gia, dự kiến trình Thủ tướng trong Quý II/2026.
Đề án đặt mục tiêu đến năm 2030: 100% tỉnh thành kiện toàn hệ thống cấp cứu ngoại viện, kết nối nền tảng quản lý quốc gia; 100% nhân viên cấp cứu ngoại viện có giấy phép hành nghề; đạt chỉ tiêu 1,5 xe cứu thương/100.000 dân; tiếp cận hiện trường trong 8 phút tại đô thị và 15 phút tại nông thôn; 3 triệu người dân được đào tạo kĩ năng sơ cấp cứu cơ bản.
Một điểm mới quan trọng của Đề án là hợp nhất các đầu số 113, 114, 115 thành một đầu số duy nhất, hoạt động 24/7, kết nối trực tuyến với lực lượng y tế, công an, cứu hộ, phòng cháy chữa cháy… Bộ Công an sẽ chủ trì vận hành tổng đài quốc gia, kết nối trực tiếp đến từng trung tâm điều phối cấp tỉnh.
Hiện chương trình thí điểm cấp cứu ngoại viện đang triển khai tại Bắc Ninh, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Khánh Hòa và An Giang giai đoạn 2025 - 2027. Giai đoạn này chủ yếu tập trung khảo sát thực tế, xây dựng mô hình, đào tạo nhân lực và đánh giá chất lượng phương tiện, thiết bị. Mục tiêu là trong mỗi khu vực đều có ít nhất một người dân biết cách gọi cấp cứu và thực hiện sơ cứu ban đầu, để không bỏ lỡ “thời gian vàng” cứu sống nạn nhân trong tình huống khẩn cấp”.
