Nhận thức rõ điều đó, trong những năm gần đây, Khánh Hòa đã chuyển mạnh từ tư duy “khai thác tiềm năng” sang “hành động chiến lược”, xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển theo hướng chất lượng cao - bền vững - đa dạng hóa sản phẩm, từng bước nâng tầm vị thế trên bản đồ du lịch khu vực và quốc tế.
Ông Nguyễn Long Biên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa - cho biết: Thời gian qua, tỉnh nhận được sự quan tâm đặc biệt của Trung ương thông qua nhiều cơ chế, chính sách mang tính chiến lược. Nổi bật là Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/1/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó xác định du lịch gắn với kinh tế biển là ngành mũi nhọn.
Nghị quyết số 55/2022/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa đã mở ra không gian mới cho địa phương trong huy động và quản lý nguồn lực đầu tư, phân cấp mạnh mẽ trong công tác quy hoạch, thu hút đầu tư, đặc biệt là phát triển Khu kinh tế Vân Phong và các dự án du lịch chất lượng cao. Các quy hoạch cấp quốc gia đều xác định Nha Trang - Khánh Hòa là trung tâm du lịch lớn của Việt Nam và khu vực, tạo nền tảng quan trọng để tỉnh xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, đồng bộ và có tầm nhìn.
Ở cấp địa phương, tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết mang tính đặc thù như: Nghị quyết số 34-NQ/TU (22/12/2023) về phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững; Nghị quyết số 06/2022/NQ-HĐND về hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng; Nghị quyết số 01-NQ/TU (14/7/2025) về tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2025-2030, trong đó du lịch - dịch vụ là một trong bốn trụ cột tăng trưởng. Mục tiêu xuyên suốt là xây dựng Khánh Hòa trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch biển quốc tế chất lượng cao, điểm đến hàng đầu Đông Nam Á, gắn phát triển du lịch với bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Theo ông Nguyễn Long Biên, các cơ chế, chính sách mang tính đột phá này đã và đang tạo bước ngoặt mới cho du lịch Khánh Hòa, trở thành cơ sở chính trị - pháp lý quan trọng để tỉnh thu hút đầu tư có chọn lọc vào các khu vực động lực như Khu kinh tế Vân Phong, Bắc bán đảo Cam Ranh và các khu du lịch quốc tế.
Tỉnh áp dụng các cơ chế tài chính - ngân sách linh hoạt nhằm tạo nguồn lực đầu tư hạ tầng du lịch, chỉnh trang đô thị; thu hút các tập đoàn lớn trong và ngoài nước phát triển du lịch nghỉ dưỡng hạng sang, du lịch sức khỏe, du lịch du thuyền, MICE; khuyến khích hình thành các tổ hợp giải trí - thương mại - resort quy mô lớn, tạo ra sản phẩm khác biệt và có khả năng cạnh tranh trong khu vực.
Song song đó là cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư - kinh doanh, rút ngắn thủ tục hành chính, đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến; triển khai các tổ công tác đặc biệt tháo gỡ khó khăn cho dự án trọng điểm; thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý du lịch; bảo tồn và khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên, văn hóa.
“Chính sách gắn phát triển du lịch với kinh tế biển tại Nha Trang, Bắc Vân Phong, Nam Cam Ranh, Bình Tiên, Vĩnh Hy, Ninh Chữ, Cà Ná đã tạo lợi thế khác biệt cho Khánh Hòa so với nhiều địa phương ven biển khác, góp phần hiện thực hóa mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nhấn mạnh.
Từ nền tảng chính sách và định hướng chiến lược rõ ràng, bài toán đặt ra cho du lịch Khánh Hòa trong giai đoạn mới không chỉ là tăng trưởng về lượng, mà quan trọng hơn là nâng tầm giá trị, chất lượng và sức cạnh tranh.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các điểm đến biển đảo, khác biệt hóa sản phẩm là chìa khóa then chốt. Thay vì phát triển dàn trải, Khánh Hòa tập trung hình thành các cụm sản phẩm du lịch mũi nhọn, có khả năng dẫn dắt thị trường.
Du lịch biển đảo tiếp tục là trụ cột nhưng được nâng cấp theo hướng cao cấp và chuyên biệt, với các sản phẩm nghỉ dưỡng hạng sang, du lịch du thuyền, thể thao biển, chăm sóc sức khỏe và MICE. Các giá trị văn hóa - lịch sử được “kể lại” bằng ngôn ngữ hiện đại thông qua du lịch di sản, tâm linh, lễ hội, nghệ thuật truyền thống, đặc biệt là di sản văn hóa Chăm và Raglai.
TS. Cao Trí Dũng - Chủ tịch Liên chi hội Lữ hành Việt Nam, giảng viên Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng - nhận định: “Khánh Hòa sở hữu lợi thế tổng hòa của tài nguyên biển đảo, văn hóa Chăm Pa độc đáo và hạ tầng nghỉ dưỡng đạt chuẩn quốc tế. Để phát triển bền vững, tỉnh cần chuyển trọng tâm từ tăng trưởng số lượng sang tăng trưởng chất lượng, phát triển du lịch xanh, du lịch văn hóa có trách nhiệm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đẩy mạnh liên kết vùng”.
Theo ông Cung Quỳnh Anh - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa, tỉnh định hướng phát triển sản phẩm du lịch theo từng vùng. Nha Trang - Vĩnh Hy: Du lịch biển gắn với di tích lịch sử; Bắc Vân Phong: Đô thị du lịch biển đẳng cấp quốc tế; Bắc bán đảo Cam Ranh, Ninh Chữ: khu du lịch quốc gia; Núi Chúa, Phước Bình, Mũi Dinh, Nam Cương: Du lịch sinh thái, trải nghiệm thiên nhiên; Khánh Sơn, Khánh Vĩnh và các hồ Tân Giang, Sông Trâu, Sông Sắt: Du lịch sinh thái, nông nghiệp và trải nghiệm năng lượng tái tạo.
Về thị trường, Khánh Hòa tập trung ba nhóm gồm: Thị trường cốt lõi; thị trường tăng trưởng (Đức, Anh, Pháp, Úc, UAE, Ả Rập Xê Út) và thị trường kỳ vọng (Bắc Âu, Đông Âu, Đông Nam Á, Trung Đông). Tỉnh cũng đẩy mạnh đa dạng hóa nguồn lực đầu tư, hợp tác công - tư (PPP); phát triển sản phẩm du lịch đặc thù gắn với di sản Chăm, Raglai; tăng cường xã hội hóa công tác xúc tiến, quảng bá. Chuyển đổi số được xác định là trụ cột quan trọng với việc xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh, ứng dụng Big Data, AI, bản đồ số du lịch, số hóa di sản và trải nghiệm thực tế ảo.
Theo ông Cung Quỳnh Anh, năm nay Khánh Hòa phấn đấu hoàn thiện Chiến lược phát triển du lịch giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến 2045, tập trung vào du lịch biển đảo, MICE, sinh thái, cộng đồng, nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe, du lịch di sản và tâm linh gắn với bảo vệ môi trường. Hạ tầng du lịch tiếp tục được đầu tư đồng bộ, trong đó nâng cấp Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh đạt chuẩn 5 sao, hiện đại hóa hệ thống cảng biển du lịch, phát triển giao thông ven biển, tuyến tàu cao tốc và du thuyền kết nối các vịnh.
Bên cạnh đó, ngành du lịch tỉnh Khánh Hòa cũng đang chuẩn hóa nguồn nhân lực theo tiêu chuẩn ASEAN; tăng cường xúc tiến, quảng bá với bộ nhận diện “Nha Trang - Khánh Hòa - Điểm đến hàng đầu Đông Nam Á”; mở rộng liên kết vùng biển - cao nguyên, hình thành các tuyến du lịch liên vùng đặc sắc.
Tại cuộc họp góp ý Chiến lược phát triển du lịch tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2025-2030, định hướng đến năm 2045, đại diện đơn vị tư vấn Simon - Kucher (Dubai, UAE) đánh giá dư địa phát triển du lịch của tỉnh còn rất lớn. Nếu kích hoạt đúng các “đòn bẩy” về sản phẩm, thương hiệu và quảng bá, Khánh Hòa hoàn toàn có thể đạt mục tiêu đón 31,6 triệu lượt khách vào năm 2030.
Đơn vị tư vấn đề xuất 6 nhóm chiến lược trọng tâm, từ định vị thương hiệu, tăng cường kết nối, nâng tầm trải nghiệm du khách, phát triển nguồn nhân lực, huy động nguồn lực đầu tư đến quản trị thông minh dựa trên dữ liệu. Đây sẽ là khung định hướng để triển khai 58 nhiệm vụ thành phần, hiện thực hóa tầm nhìn và tham vọng đưa Khánh Hòa trở thành trung tâm du lịch biển quốc tế hàng đầu khu vực.
Với tầm nhìn dài hạn, chiến lược rõ ràng và sự đồng hành của Trung ương, doanh nghiệp và cộng đồng, du lịch Khánh Hòa đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá. Mục tiêu không chỉ là những con số tăng trưởng ấn tượng, mà là xây dựng một điểm đến đẳng cấp - bản sắc - bền vững, đủ sức cạnh tranh trên bản đồ du lịch quốc tế.
Ông Nguyễn Long Biên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa - chia sẻ: Thực hiện định hướng phát triển du lịch theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường và phù hợp với xu thế toàn cầu, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định số 1383/QĐ-UBND ngày 27/5/2025 về việc ban hành Bộ tiêu chuẩn Du lịch Xanh tỉnh Khánh Hòa. Đây là dấu mốc quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy ngành du lịch địa phương phát triển theo mô hình tăng trưởng xanh, lấy chất lượng dịch vụ, bảo vệ môi trường và sự hài lòng của du khách làm trung tâm.
Bộ tiêu chuẩn du lịch xanh được xây dựng với mục tiêu hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnh tự rà soát, đánh giá và điều chỉnh các hoạt động kinh doanh theo định hướng phát triển bền vững. Thông qua việc áp dụng các tiêu chí cụ thể, các doanh nghiệp có thể nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện trải nghiệm của du khách, đồng thời đảm bảo các yếu tố an toàn, vệ sinh và quản lý chất thải theo chuẩn quốc tế.
Không chỉ đơn thuần là công cụ đánh giá, bộ tiêu chuẩn còn khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ xanh như sử dụng năng lượng tái tạo, tiết kiệm nước, giảm thiểu chất thải, từ đó tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường về sản phẩm và dịch vụ du lịch thân thiện với môi trường.
Bộ tiêu chuẩn du lịch xanh tỉnh Khánh Hòa là bước tiến quan trọng trong việc hội nhập xu thế toàn cầu về phát triển du lịch bền vững. Nhiều quốc gia và điểm đến nổi tiếng trên thế giới đã và đang áp dụng các bộ tiêu chuẩn xanh nhằm bảo vệ môi trường, gìn giữ tài nguyên thiên nhiên - văn hóa và thu hút khách du lịch quốc tế.
“Việc triển khai bộ tiêu chuẩn tại Khánh Hòa không chỉ giúp cải thiện chất lượng dịch vụ du lịch, tăng cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, mà còn góp phần xây dựng hình ảnh tỉnh Khánh Hòa là điểm đến du lịch xanh, an toàn, hấp dẫn, phù hợp với nhu cầu và kỳ vọng của du khách trong và ngoài nước”, ông Biên nhấn mạnh.
PGS. TS. Phan Thị Thục Anh - Trường Đại học VinUni - chia sẻ, chuyển đổi xanh không chỉ là một xu thế, mà là cơ hội lịch sử để Khánh Hòa thiết lập lại mô hình phát triển theo hướng xanh - thông minh - công bằng - thích ứng. Với định hướng chiến lược rõ ràng và các đột phá thể chế - dữ liệu - tài chính - nguồn nhân lực, tỉnh có nền tảng vững chắc để đi đầu trong chuyển đổi xanh cấp tỉnh tại Việt Nam. Nếu thực hiện thành công, Khánh Hòa sẽ không chỉ là thành phố trực thuộc Trung ương, mà còn là biểu tượng xanh của Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới.
“Thông qua hành trình chuyển đổi xanh, Khánh Hòa còn có cơ hội định vị lại hình ảnh thương hiệu địa phương: từ một điểm đến du lịch biển nổi bật trở thành một hình mẫu về tỉnh ven biển phát triển bền vững, sáng tạo và có trách nhiệm. Thương hiệu “Khánh Hòa xanh” không chỉ là cam kết môi trường, mà còn là lời hứa về chất lượng sống, về mô hình phát triển tiên tiến, và về vai trò dẫn dắt chuyển đổi trong khu vực Nam Trung Bộ - Tây Nguyên và cả nước”, bà Thục Anh nhấn mạnh.
Để tiếp tục giữ vững vai trò là địa phương du lịch trọng điểm quốc gia, Sun Group đề xuất sáu bước hành động: Xây dựng chiến lược phát triển toàn diện; nâng tầm thương hiệu ở phân khúc cao cấp; tăng cường liên kết sản phẩm; chuẩn hóa du lịch xanh - văn minh - chuyên nghiệp; đẩy mạnh quảng bá số; phát triển kinh tế đêm và hệ thống dữ liệu ngành du lịch.
Theo đại diện Sun Group, nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp, Khánh Hòa không chỉ duy trì vai trò điểm đến hàng đầu Việt Nam, mà còn có thể vươn lên trở thành trung tâm du lịch tầm khu vực, đáp ứng kỳ vọng của du khách quốc tế trong kỷ nguyên phát triển bền vững. “Khánh Hòa đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá và khẳng định vị thế trong kỷ nguyên du lịch mới. Với sự đồng lòng của chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng, chúng ta sẽ cùng nhau kiến tạo nên ngành du lịch nói riêng và Khánh Hòa nói chung phát triển thịnh vượng và bền vững”, đại diện Sun Group nhấn mạnh.
Theo PGS.TS. Phạm Trung Lương - thành viên Tổ chuyên gia tư vấn quy hoạch quốc gia, để tạo đột phá cho du lịch Khánh Hòa cần tập trung vào 6 nhóm giải pháp trọng tâm: Nâng cao nhận thức xã hội, xác định du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, liên ngành; xây dựng lộ trình đưa Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030, tạo nền tảng thu hút đầu tư; đầu tư hạ tầng và kết nối vùng, trọng tâm là sân bay Cam Ranh, cảng du lịch Nha Trang và các trục giao thông liên vùng; tăng cường quy hoạch và quản lý quy hoạch du lịch, ưu tiên các khu du lịch quốc gia, phát triển du lịch gắn với kinh tế biển bền vững; cơ cấu lại sản phẩm và thị trường, đa dạng hóa và nâng cao sức cạnh tranh; đẩy mạnh liên kết vùng, từng bước đưa Khánh Hòa trở thành trung tâm du lịch vùng và quốc gia.
TS. Phạm Thái Sơn - Phó Trưởng bộ môn du lịch, Phân hiệu Trường Đại học Tôn Đức Thắng tại tỉnh Khánh Hòa - nhấn mạnh vai trò của quản lý điểm đến, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực. Khánh Hòa cần triển khai chương trình du lịch xanh, kiểm soát du lịch biển, giảm rác thải nhựa, xây dựng cơ sở dữ liệu và bản đồ số du lịch. Doanh nghiệp cần chuyển sang tư duy phát triển bền vững, tạo các sản phẩm trải nghiệm đặc trưng như du lịch sinh thái rừng - biển, văn hóa Chăm, thể thao biển và kinh tế đêm.
Để đưa Khánh Hòa trở thành trung tâm du lịch quốc tế, đại diện Vietnam Airlines tại Khánh Hòa đề xuất ba định hướng dài hạn gồm: Tăng cường, đa dạng hóa kết nối hàng không nội địa và quốc tế, khôi phục và mở mới các đường bay trọng điểm; phát triển mô hình sản phẩm - thị trường - xúc tiến chung, tập trung phân khúc khách trung và cao cấp với các gói bay - nghỉ dưỡng - golf - wellness; hợp tác nâng cấp hạ tầng và dịch vụ hàng không, đẩy mạnh chuyển đổi số và cá nhân hóa trải nghiệm du khách.
Sáng 19/12/2025, Báo Tiền Phong phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức hội thảo “Du lịch Khánh Hòa - Cực tăng trưởng thúc đẩy các trụ cột kinh tế” tại Champa Island Nha Trang - Resort Hotel & Spa, phường Bắc Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà. Hội thảo có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo ra một diễn đàn trao đổi, kết nối và hợp tác giữa cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan nhằm định hướng phát triển du lịch Khánh Hòa trong giai đoạn mới.
Hội thảo cũng thu hút các chuyên gia đến từ các trường đại học nổi tiếng trong và ngoài nước tham dự. Đặc biệt, hội thảo còn chào đón sự tham của một chuyên gia quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực ESG và phát triển bền vững - Tiến sĩ Alexander H. Kaufman, Cố vấn cấp cao của Global Standards (Asia), đồng thời là chuyên gia của UNDP, ILO và nhiều tổ chức quốc tế tại Thái Lan, Việt Nam, Maldives, Ethiopia, Philippines…
Thông qua hội thảo, ban tổ chức mong muốn đưa ra các giải pháp để phát triển du lịch Khánh Hòa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy các trụ cột kinh tế khác cùng phát triển. Phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng Khánh Hòa trở thành trung tâm du lịch quốc gia, quốc tế; đồng thời thu hút sự tham gia của các bên liên quan, nâng cao nhận thức cộng đồng về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, bền vững; góp phần xây dựng và định vị Khánh Hòa là điểm đến du lịch hàng đầu Đông Nam Á.
