Giữa cánh đồng lúa vào một ngày Hè ấm áp, Sho Nakano cúi xuống chỗ nước ngập đến mắt cá chân, thể hiện cách nhổ cỏ bằng tay. Mỗi tuần một lần, Sho và vợ, Shoko, mở cửa trang trại của họ trên những ngọn đồi ở Yokosuka, cách Tokyo một giờ về phía Nam, cho những tình nguyện viên quan tâm đến nông nghiệp hữu cơ hoặc những người dân thành thị muốn thay đổi không gian sống: "Chúng tôi muốn tạo không gian cho mọi người tụ tập và hòa mình vào thiên nhiên và nông nghiệp”. Các trang trại thương mại thường ưu tiên những cánh đồng rộng lớn chỉ trồng một loại cây và sử dụng nhiều thuốc trừ sâu để tối đa hóa năng suất. Nhưng các trang trại hữu cơ như trang trại Sho của gia đình Nakano lại ưu tiên đa dạng sinh học và cấm sử dụng hóa chất. Trang trại trồng khoảng 100 loại nông sản khác nhau, từ bí ngô và cà chua đến hành lá và nhiều loại củ cải.
Trang trại có hai nhân viên toàn thời gian, nhưng gia đình Nakano cũng nhận được sự giúp đỡ thường xuyên từ các tình nguyện viên “WWOOFer”, với số lượng lên đến 30 người mỗi năm.
Chương trình Cơ hội Toàn cầu trên Nông trại Hữu cơ, hay WWOOF, được thành lập năm 1971, tại Anh. Nó được tạo ra để mang đến cho những người dân thành thị ít có cơ hội tiếp xúc với thiên nhiên cơ hội học hỏi về tính bền vững từ những người nông dân hữu cơ sẵn lòng chia sẻ lối sống của họ. Gia đình Nakano đã tham gia WWOOF ở Đức và Philippines trước khi mở trang trại của họ vào năm 2014.
“Chúng tôi yêu cầu các tình nguyện viên WWOOF ở lại ít nhất hai tuần, vì cần thời gian để làm quen với lối sống và công việc nông nghiệp của chúng tôi. Tôi không muốn biến WWOOFing thành du lịch thông thường. Nó giống như một cuộc giao lưu văn hóa hơn. Chúng tôi muốn kết bạn và cần thời gian", Sho chia sẻ.
Wwoof là cách để Klara Ulmannova nhìn thấy một khía cạnh khác của Nhật Bản. Sinh ra ở Cộng hòa Séc, Ulmannova học chuyên ngành tiếng Nhật ở Đại học. Khi cuối cùng có cơ hội đến thăm, cô muốn làm điều gì đó khác biệt so với những địa điểm du lịch thông thường: “Tôi muốn một trải nghiệm dài hơn vài tuần và khác với những hoạt động du lịch". Trong hai tháng, Ulmannova đã tham gia WWOOF tại ba trang trại trên khắp Nhật Bản, thu hoạch rau và lúa. Nhiều nông dân không nói tiếng Anh, vì vậy cô đã trau dồi tiếng Nhật của mình: “Bạn có người giúp đỡ về ngôn ngữ, vì vậy bạn thực sự hiểu sâu sắc về văn hóa. Bạn làm việc vài tiếng, rồi sau đó dành thời gian cho gia đình. Chúng tôi làm những việc rất bình thường như đi siêu thị và những việc tương tự. Nhưng tất cả đều mới mẻ, nên thật tuyệt vời”.
Hiện đang sinh sống tại Tokyo, Ulmannova đã sống ở Nhật Bản 6 năm. Kinh nghiệm làm nông của cô trở nên ý nghĩa hơn, khi mọi người ngày càng ít muốn làm loại công việc đó ở một quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng giảm dân số: “Và không chỉ ở Nhật Bản, trên toàn cầu, đang thiếu hụt người làm nông nghiệp và chăm sóc nông trại”.
Hàng chục tình nguyện viên đến trang trại Sho mỗi tuần chỉ ở lại nửa ngày. Sau khi vận dụng những kỹ năng làm cỏ mới học được, nhóm tình nguyện viên sáng nay kết thúc chuyến tham quan bằng bữa trưa với súp miso và trái cây trồng tại trang trại. Shoko kể lại: “Họ thường ghé qua cửa hàng nông sản của chúng tôi để mua thêm rau củ. Các tình nguyện viên thường rất hào phóng với hộp quyên góp trên quầy".
![dong-lua.jpg](https://cdn.tienphong.vn/images/2305ac22a0be4d3d517feede86cc2eeb8350f7d2b932f64bb228f092581b5ae622017c13efbbcf7214a23c7ca4d6f2d0/dong-lua.jpg "Shoko chia sẻ trồng lại mạ lúa cho một thử nghiệm mới tại trang trại: "Cây lúa là cây hằng năm. Chúng chết vào mùa Đông, vì vậy, chúng tôi phải cấy mạ lại mỗi năm. Nhưng tôi đã đọc được các báo cáo rằng, một số giống lúa thực sự là cây lâu năm và có thể phát triển trong nhiều năm mà không cần gieo lại". Nhóm bắt đầu trồng mạ cho thí nghiệm. Không giống như những tình nguyện viên mới vào nghề buổi sáng, những người nông dân này di chuyển như một khối thống nhất, phủ kín toàn bộ cánh đồng trong vòng chưa đầy một giờ: “Ruộng lúa này hơi đặc biệt. Nó nối liền với một con sông, vì vậy, nó luôn đầy nước ngay cả trong mùa Đông. Nhiệt độ sẽ cao hơn 0oC (32oF), vì vậy nó ấm hơn nhiều so với thời tiết mùa Đông, và không bị khô”.")
Lối sống "Hạnh phúc nhỏ nhoi' (Han-no) hay "Hạnh phúc nhỏ nhoi mở rộng" (Han X) trở lại
Trong những năm gần đây, một số lao động trẻ Nhật Bản đã rời bỏ sự căng thẳng của các thành phố lớn để tìm kiếm sự bình yên tương đối của cuộc sống nông thôn. Đó là một lối sống được gọi là han-no, han-X, lần đầu tiên được nhà văn Naoki Shiomi phổ biến vào những năm 1990. Nó mô tả một cuộc sống dành một nửa cho việc tự trồng trọt và nửa còn lại để theo đuổi sở thích của mình. Một số người xem lối sống này như một con đường khả thi dẫn đến một tương lai bền vững hơn.
Shoko nói: “Gần đây, nông nghiệp Nhật Bản đang suy giảm. Sản lượng lương thực đang giảm mỗi năm. Điều này rất rủi ro. Nếu xảy ra vấn đề kinh tế thì sao? Chúng ta sẽ không có đủ lương thực cho toàn dân. Vì vậy, đây là vấn đề an ninh lương thực. Tôi thích ý tưởng tự cung tự cấp. Ngày nay, mọi người đều mua mọi thứ bằng tiền. Xã hội ngày càng lớn mạnh. Mọi người tạo ra quá nhiều chất thải và sử dụng quá nhiều năng lượng, vì vậy, chúng ta phải tiết kiệm cho thế hệ tiếp theo. Chúng ta không cần sản xuất hàng loạt hay thị trường đại chúng”.
Shoko, người có kiến thức về khoa học đất, cho biết họ cố gắng tái chế tất cả các chất hữu cơ, chẳng hạn như biến lá cây và chất thải thực phẩm thành phân bón. Những người muốn tham gia chương trình WWOOF lý tưởng nhất là cùng chia sẻ triết lý đó. Bên cạnh đó, trang trại tự hào tuân theo các nguyên tắc nữ quyền trong việc tôn trọng sự đa dạng cá nhân: “Họ cần có niềm đam mê với sự phát triển bền vững và nông nghiệp hữu cơ. Một số người đã là nông dân rồi. Những người khác đã học ngành nông nghiệp. Nhưng ai cũng có động lực để học hỏi”.
Tuy nhiên, gia đình Nakano đang đi ngược dòng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, tuổi trung bình của nông dân Nhật Bản là trên 68 và đang tăng lên đều đặn: “Có một thế hệ không muốn làm nông dân vì thu nhập thấp và công việc vất vả. Nghề này không được tôn trọng lắm”.
Trang trại đã nhận một số thực tập sinh ở độ tuổi hai mươi và ba mươi. Shoko không xa lạ gì với giáo dục, bà đã dạy khoa học ở trường học nhiều năm. Giờ đây, bà nói rằng, làm chủ chính mình có nghĩa là được tự sắp xếp lịch trình theo ý thích: “Tôi muốn cuộc sống ở trang trại. Vì vậy, tôi cảm thấy mệt mỏi, nhưng không kiệt sức. Và tôi luôn cảm thấy vui vẻ. Mọi người ở đây rất tốt bụng. Đó là một cộng đồng tuyệt vời”.
