Phát hiện hòn đá hình chiếc mũ bí ẩn trên sao Hỏa

Xe tự hành Perseverance của NASA đã tình cờ phát hiện một tảng đá kỳ lạ hình núi lửa trên bề mặt sao Hỏa trông khá giống một chiếc mũ chiến đấu cũ kỹ. Được chụp bởi thiết bị Mastcam-Z của tàu thám hiểm.

Trên Trái đất, tảng đá này có đỉnh nhọn và kết cấu dạng nốt sần rỗ gợi lên hình ảnh lớp vỏ được rèn từ nhiều thế kỷ trước. Trên Trái Đất , kết cấu dạng nốt sần tương tự có thể hình thành thông qua quá trình phong hóa hóa học, kết tủa khoáng chất hoặc thậm chí là các quá trình núi lửa. Xe tự hành Perseverance đã tìm thấy một tảng đá tương tự vào tháng 3 năm 2025.

Xe tự hành Perseverance của NASA đã chụp được hình ảnh này về một tảng đá kỳ lạ. (Ảnh: NASAJPL-Caltech/ASU)

Chính những hòn đá có hình dạng kỳ lạ này đã khiến các nhà khoa học tò mò. "Hòn đá hình chiếc mũ này được tạo thành từ các khối cầu. Nó đặc biệt không chỉ vì hình dạng chiếc mũ nhìn chung trông giống với hình kim tự tháp mà chúng ta thường thấy ở các khối nổi bị gió bào mòn trên bề mặt sao Hỏa) mà còn vì nó gần như hoàn toàn được tạo thành từ các khối cầu", David Agle, phát ngôn viên của nhóm Perseverance tại Phòng thí nghiệm Động cơ Phản lực của NASA, chia sẻ.

Các nhà khoa học cho rằng trong một số loại đá được tìm thấy trên sao Hỏa, những khối cầu này hình thành khi nước ngầm chảy qua các lỗ rỗng trong đá trầm tích. Tuy nhiên, họ không chắc liệu tất cả chúng có hình thành theo cách này hay không; nhóm khoa học của Perseverance sẽ phải rất vất vả để phân tích thêm nhiều loại đá hơn nữa nhằm tìm kiếm câu trả lời cho bí ẩn địa chất sao Hỏa này.

Thiết bị Mastcam-Z, một cặp camera có khả năng zoom được gắn trên cột buồm giống như cổ của Perseverance, cho phép các nhà khoa học chụp ảnh nổi có độ phân giải cao và phát hiện các đặc điểm bất thường như tảng đá hình mũ được bao phủ bởi các khối cầu này từ xa.

Perseverance đã khám phá ra một bộ sưu tập ngày càng nhiều hình dạng đá kỳ lạ, từ thiên thạch hình bánh rán đến những viên đá hình quả bơ. Những hình ảnh kiểu này là ví dụ về một hiện tượng được gọi là pareidolia, mô tả xu hướng của não bộ con người trong việc áp đặt một khuôn mẫu quen thuộc lên dữ liệu hình ảnh vốn dĩ ngẫu nhiên, dù đó là một khuôn mặt trên mây, một con thỏ trên mặt trăng, hay một chiếc mũ sắt thời trung cổ trên bề mặt sao Hỏa.

Hiện tại, tảng đá hình mũ vẫn là một bức ảnh chụp nhanh đầy hấp dẫn về lịch sử sao Hỏa. Những đặc điểm này giúp các nhà khoa học ghép nối lịch sử môi trường của sao Hỏa, cho thấy gió, nước và các quá trình bên trong có thể đã định hình cảnh quan này trong hàng tỷ năm.

Perseverance hiện đang khám phá rìa phía bắc của miệng núi lửa Jezero sau khi hoàn thành thành công chuyến leo lên đỉnh núi đầy thử thách được gọi là "Đồi Lookout" vào cuối năm ngoái.