Sức trẻ mở lối chuyển đổi số trên ruộng đồng Đức Trọng

Khi sức trẻ trở thành động lực phát triển nông thôn mới

Một buổi sáng ở vùng ven xã Đức Trọng (tỉnh Lâm Đồng), những luống rau xanh mướt trải dài dưới hệ thống tưới nhỏ giọt tự động. Trên điện thoại thông minh, các chỉ số về độ ẩm đất, dinh dưỡng, thời gian sinh trưởng hiện lên rõ ràng. Ít ai nghĩ rằng, người đứng sau mô hình sản xuất nông nghiệp bài bản, hiện đại này là một thanh niên người Tày - từng rời quân ngũ trong hoàn cảnh gia đình chồng chất khó khăn.

Đó là anh Lưu Lập Đức (SN 1992) - Giám đốc HTX Nông nghiệp và Thương mại Minh Đức. Anh Đức là một trong những gương mặt thanh niên dân tộc thiểu số tiêu biểu trong phong trào khởi nghiệp, chuyển đổi số nông nghiệp.

Anh Đức cho biết, con đường lập nghiệp của anh bắt đầu từ một biến cố lớn của gia đình. Tháng 1/2013, sau khi xuất ngũ và học bổ túc để chuyển ngạch sĩ quan, anh đứng trước ngã rẽ quan trọng của cuộc đời.

Đến tháng 7/2014, bố mất, gánh nặng kinh tế đè lên vai người con trai cả khiến anh quyết định xin thoát ly, rời quân ngũ, trở về thị trấn Liên Nghĩa (huyện Đức Trọng cũ) làm kinh tế để phụ giúp gia đình. “Lúc đó, tôi chỉ nghĩ đơn giản là phải đứng vững ở quê nhà, làm được điều gì đó để nuôi gia đình”, anh Đức nhớ lại.

Năm 2015, khi nhiều người trẻ vẫn chọn rời quê tìm việc nơi đô thị, anh Đức lại bắt đầu hành trình khởi nghiệp từ nông sản. Anh sáng lập Tổ hợp tác liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản, tập hợp những nông dân quanh vùng cùng chung chí hướng. “Khởi đầu tôi nghĩ phải có những người ‘đồng chí’, cùng làm, cùng chịu trách nhiệm. Khi đưa ra ý tưởng, bà con hàng xóm, anh em quen biết cùng tham gia”, anh chia sẻ.

Những ngày đầu, thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm, đầu ra bấp bênh… là thử thách không nhỏ. Nhưng với tinh thần của người lính xuất ngũ – kỷ luật, kiên trì và không ngại học hỏi. Một thời gian sau, mô hình liên kết dần đi vào ổn định. Từ cuối năm 2016, tổ hợp tác phát triển mạnh, diện tích canh tác mở rộng, số hộ tham gia ngày càng tăng.

Đến năm 2019, anh cùng các cộng sự đồng sáng lập Công ty TNHH Agri Đức Tiến, đặt mục tiêu mở rộng thị trường, nâng cao giá trị nông sản địa phương. Anh đảm nhận vị trí giám đốc điều hành và chính thức bước vào con đường làm nông nghiệp theo hướng bài bản.

Tạo việc làm, lan tỏa giá trị cộng đồng

Anh Đức chia sẻ, một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất là khi doanh nghiệp vừa định hình, đại dịch COVID-19 ập đến. Từ tháng 6 đến tháng 10/2021, chuỗi cung ứng đứt gãy, rau củ đến kỳ thu hoạch nhưng không thể đưa ra thị trường. Nhiều nông dân rơi vào cảnh lao đao.

Không chờ đợi, anh Đức chủ động kết nối với Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Chữ thập đỏ và chính quyền địa phương để giải cứu nông sản, thu mua rau củ với giá giúp bà con thu hồi vốn. “Tôi mua thêm để ủng hộ các bệnh viện dã chiến tại TP.HCM, Bộ Tư lệnh Quân khu 7, Công an Đà Lạt và các tỉnh như Bình Dương, Đồng Nai, Long An…”, anh kể.

Những chuyến xe chở hàng chục tấn rau củ nối dài từ Đức Trọng đi khắp nơi. Mỗi điểm nhận từ 3–5 tấn, phân bổ theo nhu cầu của các tổ chức Đoàn. Trong gian khó, tinh thần sẻ chia đã giúp nông sản không bị bỏ lại trên ruộng, giúp người nông dân giữ được niềm tin. Không chỉ lo đầu ra cho nông sản, anh Đức còn chú trọng giải quyết việc làm cho thanh niên địa phương. Tùy năng lực, anh phân công công việc như lái xe, sơ chế – đóng gói, chăm sóc, bón phân… giúp nhiều bạn trẻ có thu nhập ổn định, gắn bó với quê hương.

Song song đó, anh còn là người khởi xướng mô hình “chuyến xe cứu thương nghĩa tình” – ý tưởng xuất phát từ những lần chứng kiến người dân nghèo không có tiền thuê xe chuyển viện. “Tôi không kêu gọi tài trợ bên ngoài, toàn bộ chi phí đều từ hệ sinh thái HTX và mối quan hệ doanh nghiệp”, anh nói. Trung bình mỗi tháng, anh hỗ trợ từ 5–10 ca bệnh.

Với anh Đức, “sống đẹp” không phải điều gì to tát: làm tốt công việc của mình, chăm lo cho gia đình, đồng hành cùng những người chung chí hướng và khi có điều kiện thì giúp đỡ những mảnh đời khó khăn hơn.

Chuyển đổi số - chìa khóa nâng giá trị nông sản

Không chỉ là giám đốc doanh nghiệp, Lưu Lập Đức còn là Phó Chủ nhiệm Mạng lưới Lương Định Của toàn quốc (trực thuộc Trung ương Đoàn). Anh còn là một trong những thanh niên dân tộc Tày tiêu biểu trong phát triển kinh tế nông nghiệp. Lớn lên từ ruộng vườn, anh chọn con đường làm giàu từ rau, củ, quả nhưng bằng tư duy của thời đại số.

Khởi nghiệp từ năm 2015, sau gần 10 năm, anh đã xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ, ứng dụng công nghệ ở hầu hết các khâu. Theo anh Đức, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã thay đổi căn bản cách làm nông nghiệp.

"Giai đoạn 2015 - 2016, nông sản của công ty mới dừng lại ở các mặt hàng như su su, khoai lang, cà rốt, cà chua. Nhằm mở rộng sản xuất và xây dựng thương hiệu, anh Đức mạnh dạn ứng dụng công nghệ cao, tổ chức trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP, đầu tư máy móc sơ chế, phân loại, đóng gói. Cuối năm 2016, sản phẩm của công ty chính thức có mặt trên kệ siêu thị Bách Hóa Xanh, sau đó tiếp tục được phân phối tại các chuỗi lớn như Co.opmart, Big C ở nhiều tỉnh, thành phía Nam", anh Đức chia sẻ.

Đến nay, HTX của anh Đức đã có khả năng cung cấp và tiêu thụ 20 tấn rau, củ, quả mỗi ngày cho các chuỗi siêu thị với tổng doanh thu khoảng 1 tỷ đồng/ngày. Kết quả đó khiến mỗi sào trồng rau, người nông dân có thể thu về 10 triệu đồng/tháng, hơn hẳn so với trước kia.

Nói về chuyển đổi số, anh Đức chia sẻ, lấy ví dụ với cây chanh dây - sản phẩm chủ lực của hợp tác xã. Trên diện tích khoảng 50ha, toàn bộ vùng trồng đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Mỗi cây giống đều có mã QR, cho phép theo dõi quá trình sinh trưởng, dự báo sản lượng, thời gian thu hoạch. Phân tích đất, nước, dinh dưỡng được thực hiện định kỳ để tối ưu chi phí.

Tại xã Đức Trọng, nhiều hộ đã chuyển sang nhật ký điện tử, thay thế ghi chép thủ công. Hệ thống tưới, bón dinh dưỡng được điều khiển bằng thiết bị điện tử, giúp tiết kiệm nước, phân bón và nâng cao hiệu quả. “Chúng tôi đang áp dụng quy trình kiểm soát lượng nước và dinh dưỡng cho cây chanh dây, rau ngắn ngày bằng thiết bị điện tử, nhằm tối ưu chi phí sản xuất và giúp nông dân chủ động tính toán sản lượng, nâng cao giá trị nông sản”, anh Đức chia sẻ.

Anh Đức chia sẻ thêm, hiện HTX cũng ứng dụng phần mềm trong nhận đặt hàng, quản lý khách hàng và xử lý dữ liệu, thay thế hầu hết các loại giấy tờ thủ công. Đồng thời, HTX đẩy mạnh truyền thông, quảng bá sản phẩm trên các nền tảng số để mở rộng tiếp cận khách hàng tiềm năng.

Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, câu chuyện của anh Lưu Lập Đức cho thấy: khi sức trẻ, tri thức và công nghệ được đặt đúng chỗ, nông nghiệp không chỉ là sinh kế mà còn là con đường làm giàu chính đáng, bền vững. Đặc biệt đối với thanh niên dân tộc thiểu số ở vùng nông thôn hôm nay.

Được biết, anh Lưu Lập Đức là một trong nhiều người được Bộ Dân tộc và Tôn giáo Trung ương tuyên dương tại Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu năm 2025.