Ngày 9/9, Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) khởi động chương trình xét tặng các Danh hiệu Văn hoá Ẩm thực Việt Nam, điểm nhấn là hạng mục Đại sứ văn hóa ẩm thực Việt Nam. Đây là lần đầu chương trình quy mô quốc gia được tổ chức nhằm tôn vinh những cá nhân có nhiều đóng góp trong việc gìn giữ, phát huy và quảng bá giá trị ẩm thực dân tộc.
Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) thành lập theo Quyết định 1366/QĐ-BNV của Bộ Nội vụ, là tổ chức cấp quốc gia duy nhất có cơ sở pháp lý và uy tín chuyên môn để triển khai các chương trình tầm quốc gia về ẩm thực.
Nhiều năm qua, VCCA giữ vai trò tiên phong trong bảo tồn và phát triển ẩm thực Việt qua các hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, đào tạo, quảng bá quốc tế. Việc xét tặng danh hiệu văn hóa ẩm thực lần này được coi là bước đi quan trọng nhằm nâng tầm vị thế nghề ẩm thực và tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
Theo VCCA, danh hiệu Đại sứ Văn hoá Ẩm thực Việt Nam được trao cho người có uy tín chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, ảnh hưởng xã hội tích cực, đồng thời có đóng góp đặc biệt trong quảng bá hình ảnh ẩm thực Việt Nam cả trong và ngoài nước. Họ được kỳ vọng trở thành những gương mặt đại diện, góp phần khẳng định bản sắc dân tộc và nâng tầm sức mạnh mềm của quốc gia.
Bên cạnh hạng mục Đại sứ, chương trình còn vinh danh Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam với ba cấp độ (Nghệ nhân, Nghệ nhân Tinh hoa, Nghệ nhân Quốc gia), cùng danh hiệu Nhà nghiên cứu Văn hoá Ẩm thực Việt Nam dành cho các cá nhân hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực nghiên cứu và truyền bá giá trị ẩm thực.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ - Chủ tịch VCCA nhấn mạnh: “Việc vinh danh các danh hiệu văn hoá ẩm thực không chỉ là sự tri ân đối với những người đã dành cả đời cho bếp lửa quê hương, mà còn là bước đi chiến lược để khẳng định thương hiệu ẩm thực Việt Nam. Đây là nguồn động lực mạnh mẽ để đưa tinh hoa ẩm thực của chúng ta ra thế giới, song hành cùng mục tiêu đưa Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu về văn hoá và du lịch ẩm thực”.
VCCA cam kết quá trình xét chọn được tiến hành minh bạch, phi lợi nhuận và phi thương mại. Các ứng viên hoặc đơn vị đề cử không phải nộp bất kỳ khoản phí nào. Hồ sơ sẽ được thẩm định bởi Hội đồng chuyên môn gồm các nhà nghiên cứu, nghệ nhân, chuyên gia đầu ngành cùng đại diện cơ quan văn hoá và báo chí.
Chương trình dự kiến triển khai thành hai đợt: từ tháng 8-11/2025 dành cho danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực, từ tháng 11/2025 tiếp tục xét chọn Nhà nghiên cứu và Đại sứ Văn hóa Ẩm thực. Thời gian tiếp nhận hồ sơ, lấy ý kiến cộng đồng và chấm điểm kéo dài từ 10/8-30/10.
Lễ Vinh danh Đại sứ và Nghệ nhân Văn hoá Ẩm thực Việt Nam dự kiến diễn ra trong tháng 11/2025.
Thông qua chương trình, VCCA mong muốn lan toả nhận thức xã hội về nghề ẩm thực, lĩnh vực vừa mang tính nghệ thuật, vừa đóng góp trực tiếp cho kinh tế, du lịch và văn hoá. Đồng thời, đây cũng là cơ hội thúc đẩy hợp tác quốc tế, quảng bá ẩm thực Việt tại các hội chợ, festival và diễn đàn văn hoá toàn cầu.
