Google News

Dấu ấn virus cổ đại trong DNA: Manh mối mới về tiến hóa loài người

TPO - Gần một nửa vật liệu di truyền của con người chứa tàn dư virus hàng triệu năm tuổi gọi là yếu tố chuyển vị (TE) hay “gien nhảy”. Từng bị xem là “DNA rác”, các “gien nhảy” này đang được chứng minh có vai trò quan trọng trong phát triển, tiến hóa và thậm chí liên quan đến bệnh tật ở người.

Một nghiên cứu mới ủng hộ giả thuyết rằng những tàn dư virus cổ xưa đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu phát triển của con người và có thể liên quan đến quá trình tiến hóa của chúng ta.

1.jpg
Nghiên cứu mới cho thấy rằng các loại virus cổ đại có thể đã góp phần vào quá trình tiến hóa tạo nên con người, tinh tinh và khỉ đuôi dài. (Ảnh: Patrick Meinhardt/AFP)

Bằng cách giải trình tự TE, nhóm nghiên cứu quốc tế đã phát hiện các mô hình tiềm ẩn ảnh hưởng đến phát triển ban đầu của cơ thể.

Tiến sĩ Xun Chen (Viện Miễn dịch và Nhiễm trùng Thượng Hải) cho biết, việc tìm hiểu TE không chỉ giúp giải mã tiến hóa mà còn hé mở mối liên hệ với bệnh tật, đồng thời gợi ý cách ứng dụng trong liệu pháp gen.

Mặc dù phần lớn TE đã “ngủ yên” và vô hại, một số vẫn có thể kích hoạt bệnh ở người.

Nghiên cứu tháng 7/2024 cho thấy, làm im lặng một số TE nhất định có thể hỗ trợ điều trị ung thư.

Tiến sĩ Steve Hoffmann (Viện Lão hóa Leibniz, Đức) nhận định, kết quả nghiên cứu là manh mối quan trọng để hiểu cách TE định hình bộ gien và lý giải tại sao con người mắc bệnh còn một số loài khác thì không.

Theo ông, nắm rõ quy luật tiến hóa gien sẽ mở ra hướng đi mới cho các liệu pháp và can thiệp y học tương lai.