Y tế truyền thống không còn phù hợp với người bệnh hiện đại
Tại Hội nghị Khoa học “Tiếp cận toàn diện và công nghệ mới trong y học hiện đại” do Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn tổ chức ngày 25/10/2025, TS.BS Nguyễn Tuấn – Giám đốc Y khoa Tập đoàn Y khoa Hoàn Mỹ thẳng thắn nhìn nhận: “Người bệnh ngày nay đang mất dần niềm tin vào hệ thống y tế truyền thống”.
Theo ông, mô hình bệnh viện đã tồn tại hơn 150 năm qua không còn đủ linh hoạt để đáp ứng nhu cầu mới của người dân trong kỷ nguyên số. Người bệnh hiện nay có nhiều thông tin, nhiều lựa chọn và mong đợi một dịch vụ y tế minh bạch, thuận tiện, cá nhân hóa, với chi phí hợp lý.
Thế giới đã thay đổi, người bệnh không còn thụ động nghe bác sĩ nói gì làm nấy. Họ đọc, tìm hiểu, so sánh và đòi hỏi quyền được chăm sóc tốt hơn. Nếu chúng ta không thay đổi, niềm tin ấy sẽ mất đi.
Song song đó, sự già hóa dân số, bệnh mạn tính tăng cao và tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế đang tạo áp lực nặng nề cho toàn hệ thống. Việt Nam hiện có hơn 100 triệu dân, trong bối cảnh thiết bị y tế thông minh ngày càng phát triển đang mở ra cơ hội chuyển đổi số trong quản lý sức khỏe. Tuy nhiên, ông Tuấn cảnh báo: “Nếu vẫn giữ tư duy lấy bệnh viện làm trung tâm, chúng ta sẽ bị giới hạn về công suất, không gian, nhân lực và khả năng tiếp cận người bệnh”.
Cần chuyển sang mô hình “lấy người bệnh làm trung tâm”
Theo TS.BS Nguyễn Tuấn, để lấy lại niềm tin, ngành y tế cần chuyển hướng từ “điều trị bệnh” sang “quản lý sức khỏe”, từ “chăm sóc trong bệnh viện” sang “chăm sóc liên tục trong cộng đồng”.
Điều này đòi hỏi hệ thống y tế phải vận hành theo mô hình hai chiều trên cơ sở kết nối giữa tuyến trên và tuyến dưới. Bệnh viện tuyến trên điều trị kỹ thuật cao, sau đó bàn giao người bệnh ổn định cho tuyến dưới tiếp tục theo dõi, phục hồi. Tuyến dưới khi gặp ca phức tạp sẽ chuyển lên trên.
“Hiện nay, người bệnh sau điều trị tại tuyến trung ương thường ‘tự bơi’. Chúng ta mổ giỏi, làm kỹ thuật tốt, nhưng không biết sau đó sức khỏe họ có hồi phục để đi làm được hay không. Nếu người bệnh không đến tái khám thì bệnh viện sẽ ‘mất dấu’ bệnh nhân. Đây là lỗ hổng lớn trong hệ thống” - ông Tuấn chỉ rõ.
Theo TS Nguyễn Tuấn, để giải bài toán trên cần phải xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe liên kết, có dữ liệu chung, giám sát liên tục và chia sẻ trách nhiệm giữa các tuyến. Khi người bệnh được theo dõi liên tục, sức khỏe cải thiện, họ sẽ sẵn sàng chi trả cho giá trị thật của dịch vụ.
Trong giai đoạn bùng nổ của công nghệ, TS Nguyễn Tuấn cho rằng, chuyển đổi số là con đường tất yếu để ngành y tế giữ niềm tin của người bệnh. “Chuyển đổi số không phải là cài phần mềm hay lắp máy móc. Đó là thay đổi cách nghĩ, cách làm, lấy dữ liệu để hiểu người bệnh và phục vụ họ đúng nhu cầu” - ông nói.
Theo ông, bài toán niềm tin chỉ có thể được giải khi y tế Việt Nam thật sự “vượt ra khỏi bức tường bệnh viện”, bước vào đời sống người dân thông qua chăm sóc dự phòng, quản lý sức khỏe cá nhân và ứng dụng công nghệ trong mọi khâu. Muốn chuyển đổi thành công, ngành y tế không thể chờ mà phải hành động ngay từ hôm nay.
TS.BS Nguyễn Tuấn nói: “Người bệnh ngày nay khác trước: họ đọc, họ tìm hiểu, họ so sánh. Họ muốn hiểu rõ bệnh, muốn biết chi phí, muốn được lựa chọn phương pháp điều trị. Nhưng đa số cơ sở y tế vẫn vận hành theo hướng ‘bác sĩ nói – bệnh nhân nghe’, không có sự tương tác hai chiều. Khi người bệnh không được tham gia vào quyết định điều trị, họ sẽ đi tìm nơi khác biết lắng nghe mình hơn”.
