Tại Bệnh viện Nhi, mỗi ngày có từ 7 đến 10 bệnh nhi mắc cúm A phải nhập viện điều trị. Tình hình tương tự cũng được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nơi số ca cúm mùa nhập viện đang tăng lên từng ngày.
Các bác sĩ cho biết, không ít trường hợp có diễn biến nặng, phải điều trị tích cực. Một nữ bệnh nhân 38 tuổi ở Thái Nguyên mắc cúm trên nền bệnh lí xơ tủy và thalassemia, nhập viện trong tình trạng viêm phổi và nhiễm trùng huyết nặng.
Khoa Nhi Tiêu hóa - Dinh dưỡng - Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, hơn 60% bệnh nhi mắc cúm A trong tổng số các ca bệnh truyền nhiễm đang phải điều trị nội trú. Phần lớn trong số này là trẻ dưới 5 tuổi, chưa được tiêm vắc xin phòng cúm.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thị Hồng Nhân, Trưởng khoa Nhi Tiêu hóa - Dinh dưỡng - Truyền nhiễm cho biết, trong khoảng hai tháng gần đây, số trẻ đến khám vì sốt tăng đột biến, số ca phải nhập viện điều trị cũng nhiều hơn hẳn so với cùng kì mọi năm.
“Vào mùa thu - đông, virus cúm có thể tồn tại nhiều giờ ngoài môi trường, nhất là khi thời tiết trở lạnh và độ ẩm thấp, vì vậy khả năng lây lan tăng mạnh. Khi bác sĩ chỉ định nhập viện nghĩa là trẻ đã có biến chứng, thường gặp nhất là tổn thương đường hô hấp. Trẻ thở nhanh, tắc nghẽn đường thở, nặng hơn có thể dẫn đến suy hô hấp tím tái”, bác sĩ Hồng Nhân cho biết.
Theo bác sĩ Nhân, mùa cúm năm nay ghi nhận số ca nhập viện do biến chứng tăng nhưng đa phần là biến chứng nhẹ, chưa nguy hiểm đến tính mạng. Nguyên nhân là các bậc phụ huynh đã hiểu biết hơn về cúm mùa, có kinh nghiệm chăm sóc, đồng thời nguồn thuốc điều trị năm nay dồi dào và cho hiệu quả tốt. Tuy nhiên, bác sĩ cảnh báo rằng trong thời điểm giao mùa, cơ thể trẻ rất nhạy cảm, hàng rào bảo vệ đường hô hấp dễ bị tổn thương nên nguy cơ lây nhiễm tăng cao.
Khi trẻ mắc cúm, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho dùng thuốc kháng virus như Tamiflu, bởi đây là thuốc kê đơn. Việc tự ý sử dụng có thể khiến trẻ bị nhờn thuốc hoặc kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị.
Từ đầu năm đến nay khoa Bệnh lây đường hô hấp (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) đã tiếp nhận gần 800 ca cúm, trong đó nhiều trường hợp phải thở máy hoặc hỗ trợ ECMO (hệ thống tim phổi nhân tạo). Các chủng cúm phổ biến gồm A/H1N1, A/H3N2 và virus cúm B. Các bác sĩ nhận định, thời tiết giao mùa là thời điểm các bệnh hô hấp gia tăng, trong đó cúm là bệnh có tốc độ lây lan nhanh và dễ dẫn tới biến chứng nặng ở nhóm nguy cơ.
Tại Phòng khám đa khoa Medlatec Thanh Xuân, số trẻ đến khám vì cúm A tăng mạnh trong một tuần qua. Trung bình mỗi ngày có 20-30 ca khám nhi, trong đó 70-85% được xác định dương tính với cúm A. Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng cảnh báo, cúm mùa năm nay có xu hướng diễn biến phức tạp hơn, ghi nhận nhiều ca biến chứng nặng cần thở máy, gây áp lực lớn lên hệ thống y tế.
Cúm mùa do các chủng virus cúm A/H3N2, A/H1N1 và cúm B gây ra, lây trực tiếp qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Thời gian ủ bệnh thường từ 2 đến 3 ngày, dễ lây mạnh trong giai đoạn khởi phát kéo dài 5-7 ngày.
Dù được coi là bệnh lành tính, cúm vẫn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não, viêm cơ tim hoặc suy đa phủ tạng – đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và người mắc bệnh mạn tính.
Các bác sĩ cho biết, phần lớn ca cúm không cần dùng kháng sinh, trừ khi có bội nhiễm vi khuẩn. Dấu hiệu nghi ngờ bội nhiễm gồm: sốt giảm rồi tăng trở lại, ho đờm xanh vàng, viêm mũi hoặc tai giữa mủ, chỉ số CRP và bạch cầu tăng, hình ảnh X-quang phổi có tổn thương.
Phòng bệnh
TS. Đỗ Thiện Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới trẻ em, Bệnh viện nhi Trung ương cho biết trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc cúm do hệ miễn dịch còn non yếu, vì vậy việc phòng ngừa đóng vai trò then chốt. Cha mẹ được khuyến cáo rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, che miệng khi ho, hắt hơi, giữ không gian sống thông thoáng và tránh để trẻ đến nơi đông người trong thời gian dịch bùng phát. Đồng thời, cần duy trì chế độ dinh dưỡng đủ chất, tăng cường rau xanh, trái cây, cho trẻ ngủ đủ giấc, uống nhiều nước ấm để tăng sức đề kháng.
Ngành Y tế Hà Nội nhấn mạnh, biện pháp phòng cúm hiệu quả nhất là tiêm vắc xin định kì hằng năm. Trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn nên được tiêm nhắc lại mỗi năm để duy trì miễn dịch. Trẻ 6 tháng đến dưới 9 tuổi nếu chưa từng tiêm cần tiêm 2 mũi, cách nhau ít nhất một tháng; trẻ trên 9 tuổi và người lớn chỉ cần tiêm một mũi mỗi năm.
Bác sĩ Hải khuyến cáo, khi trẻ có biểu hiện sốt cao không hạ, ho nhiều, khó thở, nôn ói, bỏ ăn hoặc mệt lả, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách không chỉ giúp phòng ngừa biến chứng nặng mà còn hạn chế lây lan dịch cúm trong cộng đồng.
Khi mắc cúm, trẻ em có nguy cơ cao gặp các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa hoặc thậm chí suy hô hấp, đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Để bảo vệ trẻ, đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi chưa đủ điều kiện tiêm vắc xin cúm cần ưu tiên tiêm vắc xin cúm cho mẹ trong thai kì, cho trẻ bú sữa mẹ để tăng cường miễn dịch và áp dụng các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm và đảm bảo sức khỏe cho trẻ nhỏ.
