Phan Thanh là làng nhỏ nằm ở vùng trũng cuối xã Long Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An. Từ xa xưa, ngoài làm nông nghiệp, người dân còn đi đặt câu, thả trúm bắt lươn ngoài đồng ruộng, ao hồ về làm thực phẩm hoặc bán kiếm thêm thu nhập. Từ chỗ thợ thả trúm, nhiều người đã trở thành thương lái, đi khắp làng xã thu gom lươn đem nhập cho nhà hàng, quán ăn. Một số gia đình nhạy bén vay tiền mở cơ sở chế biến lươn rồi bán với giá cao hơn. Hơn 20 năm nay, Phan Thanh đã trở thành làng sơ chế lươn nổi tiếng ở Nghệ An.
Cơ sở của anh Nguyễn Minh Thao (SN 1992, trú làng Phan Thanh) mỗi ngày thu mua 3 - 5 tạ lươn sống, sau đó thuê 10 - 15 người để sơ chế lươn, ướp, đóng gói bao bì, giao dịch... “Lươn phi lê chủ yếu được chế biến chả cuộn, nướng, xào sả ớt, om chuối đậu, nấu dưa chua... Trong các món, lươn cuộn thịt là được làm kỳ công nhất. Thịt lợn nạc băm nhỏ trộn đều gia vị để cuốn tròn với dải thịt lươn, buộc chặt bằng hành lá, xếp vào khay xốp và đặt trong tủ cấp đông 2 - 3 tiếng. Khách hàng mua về nấu chín trong 20 - 30 phút”, anh Thao cho hay.
 |
| Công nhân sơ chế lươn |
Đối với lươn cháo súp, lươn sẽ được bỏ vào nồi chuyên dụng luộc qua trong khoảng 5 - 7 phút, sau đó công nhân sẽ sơ chế. “Quá trình này đòi hỏi sự cẩn thận, nếu rọc quá mạch thân lươn sẽ bị rách, không đạt đúng tiêu chuẩn của đối tác. Cứ 1kg lươn qua sơ chế sẽ thu được khoảng 0,7kg thịt lươn”, anh Thao nói.
Ngoài bán cho các nhà hàng, quán ăn trên địa bàn Nghệ An, các sản phẩm còn được tiêu thụ ở Hà Nội, Thanh Hóa, Đà Nẵng, TP HCM,... Lươn còn được xuất khẩu sang các nước như Anh, Đức, Hàn Quốc... Trung bình mỗi tháng, cơ sở của anh Thao tiêu thụ trong nước 6-7 tấn lươn đã qua sơ chế, xuất khẩu khoảng 5 tạ. Sản phẩm làm xong được bỏ trong tủ cấp đông bảo quản. Lươn ướp bán 250.000 đồng/kg, lươn cuộn thịt giá 110.000 đồng/gói.
Ông Nguyễn Văn Đề, Chủ tịch UBND xã Long Thành cho biết: “Làng nghề chế biến lươn Phan Thanh được công nhận là làng nghề năm 2022. Hiện, làng có 51 hộ dân theo nghề, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương. Nhiều gia đình giàu lên nhờ nghề sơ chế lươn, trung bình mỗi hộ làm nghề thu từ vài trăm triệu đến cả tỷ đồng mỗi năm. Riêng lao động làm sơ chế lươn cũng có thu nhập ổn định, từ 5-6 triệu đồng/tháng. Thời gian tới, chính quyền sẽ tiếp tục tăng cường tập huấn khoa học kỹ thuật, khuyến khích người dân tập trung bán hàng trên các sàn thương mại điện tử”.
