Google News

Xuất hiện 'hòn đảo ma' ngoài khơi bờ biển Azerbaijan

TPO - Một loạt ảnh vệ tinh ấn tượng cho thấy tuổi thọ ngắn ngủi của một "hòn đảo ma" xuất hiện và biến mất nhanh chóng ở Biển Caspi, ngoài khơi bờ biển Azerbaijan sau khi một ngọn núi lửa dưới nước phun trào.

Khối đất liền thoáng qua này xuất hiện vào cuối tháng 1 năm 2023 phía trên Kumani Bank, một ngọn núi lửa ngầm cách bờ biển phía đông Azerbaijan khoảng 24 km. Vào thời điểm hình thành hoàn chỉnh, ngày 4/2 năm đó, hòn đảo có đường kính khoảng 400 mét, theo Đài quan sát Trái Đất của NASA .

Tuy nhiên, hòn đảo này không ổn định, và vào thời điểm bức ảnh cuối cùng được chụp vào tháng 12 năm 2024, nó đã "gần như bị xói mòn, biến mất khỏi tầm nhìn như một bóng ma", đại diện của Đài Quan sát Trái Đất viết. Đến nay, hòn đảo có thể đã biến mất.

7.jpg
Một khối đất tạm thời xuất hiện phía trên một ngọn núi lửa bùn dưới nước ngoài khơi bờ biển Azerbaijan vào tháng 1 năm 2023. Đến cuối năm 2024, nó gần như biến mất hoàn toàn. (Ảnh: NASA/USGS/Landsat/Wanmei Liang)

Núi lửa Kumani Bank đã phun trào tám lần kể từ khi được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1861. Mỗi lần phun trào chỉ kéo dài vài ngày, nhưng tất cả những sự kiện này đều dẫn đến ít nhất một dạng đảo tạm thời nào đó. Vụ phun trào mạnh nhất được ghi nhận, xảy ra vào năm 1950, đã tạo ra một khối đất rộng 700 m và cao 6 m so với mực nước biển.

Kumani Bank là một ngọn núi lửa bùn, nghĩa là nó phun ra bùn và nước siêu nóng thay vì dung nham và tro. Azerbaijan là một trong những quốc gia có mật độ núi lửa bùn cao nhất trên Trái Đất, với miệng núi lửa bùn trên đất liền hoặc ngoài khơi. Đó là do vị trí của quốc gia này nằm trên "vùng hội tụ", nơi các mảng kiến tạo Ả Rập và Á-Âu va chạm, dẫn đến hoạt động địa nhiệt gia tăng.

Núi lửa bùn không dữ dội hay tàn phá như các loại núi lửa khác. Tuy nhiên, chúng chứa hàm lượng khí thiên nhiên nén cao. Khí này có thể bắt lửa bởi tia lửa từ đá va chạm, dẫn đến những vụ phun trào dữ dội không thường xuyên.

Người ta tin rằng một ngọn núi lửa bùn dưới nước gần Kumani Bank đã gây ra một vụ phun trào khổng lồ, cao hàng trăm feet, trên Biển Caspi vào năm 2021.

Những "hòn đảo ma" khác

Những ngọn núi lửa thông thường, không phải núi lửa bùn, cũng có thể tạo ra các đảo tạm thời khi chúng phun trào bên dưới sóng biển.

Năm 2015, một hòn đảo rộng 1,9 km2 đã nổi lên ở Nam Thái Bình Dương phía trên núi lửa Hunga Tonga ở Tonga. Tuy nhiên, nó đã bị chính ngọn núi lửa này xóa sổ vào tháng 1 năm 2022, khi ngọn núi ngầm này phun trào một trong những vụ phun trào núi lửa mạnh nhất từng được ghi nhận. Các nhà nghiên cứu sau đó tiết lộ rằng vụ nổ khổng lồ này có thể đã giết chết các loài vi khuẩn chưa từng thấy tiến hóa trên vùng đất liền biệt lập này.

Vào tháng 10 năm 2023, một vụ phun trào dữ dội ngoài khơi đảo Iwo Jima của Nhật Bản cũng đã tạo ra một khối đất liền tạm thời, được gọi là Niijima, hay "Đảo mới". Nó phát triển rộng khoảng 100 m và cao 20 m, và có thể nhìn thấy rõ từ không gian. Nhưng vào tháng 3 năm 2024, cảnh quay bằng máy bay không người lái cho thấy hòn đảo đã bắt đầu chìm nhanh xuống biển, mặc dù vẫn có dấu hiệu hoạt động núi lửa, theo Newsweek.

.